Kereviz (Apium graveolens), maydanozgiller (Apiaceae) familyasının bir parçasıdır ve polenle ilişkili gıda alerjilerinin yaygın bir nedenidir. Kereviz genellikle birçok gıdanın içinde “gizli” bir bileşen olarak bulunur. Bu durum, 2014 yılından itibaren yasal olarak etiketlerde belirtilmesi zorunlu olan 14 ana alerjenden biri olarak kabul edilmesine yol açmıştır.

Kereviz Alerjisi Ne Kadar Yaygındır?

Kereviz alerjisi üzerine yapılan araştırmalar sınırlıdır ve Türkiye’de ne kadar insanı etkilediği net değildir. Ancak, Avrupa’da kereviz alerjisi oranlarının %2.8 ile %11.1 arasında olduğu bildirilmektedir. Özellikle Fransa ve İsviçre gibi çiğ kerevizin yaygın olarak tüketildiği ülkelerde daha sık görülmektedir.

Belirti ve Semptomlar Nelerdir?

Kereviz alerjisi genellikle iki farklı şekilde ortaya çıkar:

🤧 Polen-Besin Sendromu

Kerevize karşı gelişen reaksiyonlar genellikle polenlerle olan çapraz reaksiyonlarla ilişkilidir. Bu durum, özellikle saman nezleniz (alerjik rinit) varsa ve zamanla belirli gıdalara karşı hafif belirtiler geliştirdiyseniz en olası nedendir. Kereviz, huş ağacı ve pelin otu (misk otu) polenleriyle yakından ilişkilidir. Bu duruma bağışıklık sisteminin gıdayı polenle karıştırması nedeniyle “huş-pelinotu-kereviz sendromu” da denir. Belirtiler genellikle hafiftir ve ağızda, dudaklarda veya boğazda kaşıntı ya da karıncalanma şeklinde olabilir.

🚨 Birincil Kereviz Alerjisi

Birincil kereviz alerjisi daha nadir görülür ancak daha şiddetli reaksiyonlara neden olabilir. Belirtiler; kaşıntı, şişlik veya kurdeşen gibi hafif reaksiyonlardan, adrenalin oto-enjektörü kullanımını gerektiren daha şiddetli bir alerjik reaksiyon olan anafilaksiye kadar değişebilir.

Hangi Gıdalardan Kaçınılmalıdır?

Kerevizden kaçınmak basit gibi görünse de aslında birçok ürün ve içerikte gizlenmiş olabilir. Kerevizle yakından ilişkili bir kök sebze olan yer kerevizi (Apium graveolens rapaceum) de tüketilmemelidir. Türkiye’de yasal düzenlemeler gereği, kereviz 14 ana alerjenden biri olduğu için, ürünlerin içindekiler listesinde kalın harflerle veya altı çizili olarak belirtilir, bu da tespit edilmesini kolaylaştırır.

Kereviz; kökü, sapı ve yaprakları ile çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir. Kereviz tohumları ise baharat karışımlarında veya kereviz tuzu olarak yiyeceklere lezzet katmak için kullanılabilir.

Kerevizi aşağıdaki ürünlerde bulabilirsiniz:

• Bulyonlar ve hazır et suyu tabletleri
• Çorbalar, güveçler ve et suları
• Salatalar, soslar ve salata sosları
• Baharat karışımları
• Bazı kahvaltılık ezmeler ve çeşniler
• Cipsler
• Domates suyu ve sebzeli smoothie’ler

Yapılan bir çalışma, kereviz kökünün yoğun şekilde ısıtıldığında bile alerjenik özelliğini koruduğunu göstermiştir, bu nedenle pişmiş halinden de kaçınılmalıdır. Ayrıca, araştırmalar kurutulup toz haline getirilerek baharat olarak kullanılan kerevizin, çiğ kerevize alerjisi olan bireyler için hala alerjenik olduğunu kanıtlamıştır.

Kereviz Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

Eğer kerevize karşı alerjik bir reaksiyon gösterdiğinizden şüpheleniyorsanız, doğru bir yönetim planı ve destek için doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Doktorunuz sizi, deri prick testi ve/veya spesifik IgE kan testi gibi yöntemleri uygulayabilecek bir alerji uzmanına yönlendirebilir.