İBS (Huzursuz Bağırsak Sendromu) Sırt Ağrısına Neden Olur mu?

Sırt ağrısı, İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) olan kişiler arasında yaygın bir şikayettir, ancak bu iki durum arasındaki bağlantı genellikle göz ardı edilir. İBS temel olarak karın ağrısı ve bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler gibi sindirim sistemi belirtileriyle bilinse de birçok hasta aynı zamanda önemli ölçüde sırt rahatsızlığı da yaşar. İBS ve sırt ağrısı arasındaki ilişki hem sindirim sistemini hem de kas-iskelet sistemini etkileyebilen ortak sinir yolları ve fiziksel mekanizmalardan kaynaklanmaktadır.

İBS’yi ve Temel Belirtilerini Anlamak

İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS), sindirim sisteminin nasıl çalıştığını etkileyen ve gözle görülür bir doku hasarı olmaksızın tekrarlayan semptomlara yol açan fonksiyonel bir bozukluktur. Geleneksel tanı testleri genellikle normal görünse de İBS bağırsak fonksiyonu ve hassasiyeti üzerindeki etkileriyle önemli fiziksel rahatsızlıklara ve günlük yaşamda aksamalara neden olabilir. İBS’nin yaygın belirtileri şunlardır:

• Karın ağrısı ve kramplar: Genellikle İBS’nin tanımlayıcı belirtisi olarak tanımlanan bu ağrı, tipik olarak bağırsak hareketleriyle ilişkilidir ve dışkılamadan sonra iyileşebilir veya kötüleşebilir.
• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler: Hastalar ishal (İBS-D), kabızlık (İBS-K) veya her ikisinin de dönüşümlü olarak yaşandığı dönemler (İBS-M) yaşayabilirler.
• Şişkinlik ve gaz: İBS’li birçok kişi, özellikle yemeklerden sonra veya stres sırasında belirgin şişkinlik ve aşırı gaz bildirir.
• Dışkı görünümünde değişiklikler: Bu, kıvam, sıklık ve mukus varlığındaki değişiklikleri içerebilir.

İBS semptomlarının gelişimine ve devam etmesine, artan bağırsak hassasiyeti, değişen hareketlilik (motilite), bağırsak mikrobiyomundaki dengesizlikler ve beyin-bağırsak iletişimindeki aksaklıklar gibi çeşitli faktörler katkıda bulunur. Bu karmaşık etkileşim, İBS’nin neden birden fazla vücut sistemini etkileyebildiğini ve yönetiminin neden genellikle hem sindirimsel hem de sindirim dışı semptomları ele alan kapsamlı bir yaklaşım gerektirdiğini açıklamaya yardımcı olur. ¹

İBS ve Sırt Ağrısı Bağlantısı

İBS ve sırt ağrısı arasındaki ilişki, sindirim sistemi, sinir sistemi ve çevresindeki kasları içeren çeşitli biyolojik mekanizmalardan kaynaklanır. Bağırsak fonksiyonunu düzenleyen enterik sinir sistemi, bel ve omurilik ile kapsamlı sinir bağlantıları paylaşır. Bu örtüşme nedeniyle, gastrointestinal sistemden gelen ağrı sinyalleri, ağrının vücudun başka yerlerinde nasıl algılandığını etkileyebilir, bu da İBS ile ilişkili karın rahatsızlığının sırta yayılmasını yaygınlaştırır.

Sinir sinyallerine ek olarak, şişkinlik ve bağırsak gerginliğinden kaynaklanan fiziksel basınç da bel ağrısına katkıda bulunabilir. Bağırsaklarda aşırı gaz biriktiğinde, artan basınç komşu kasları, bağ dokularını ve sinir yollarını zorlayabilir. Kronik kabızlığı olan bireyler, karın rahatsızlığını gidermek için pozisyonlarını değiştirdikçe duruş değişiklikleri de geliştirebilir ve bu da bel kaslarında artan bir gerilime yol açar.

Bağırsak-beyin bağlantısı, İBS ve sırt ağrısı arasındaki bu bağı daha da güçlendirir. Beyin, visseral ağrıyı (iç organlardan kaynaklanan) ve kas-iskelet sistemi ağrısını ortak sinir yolları aracılığıyla işler, bu da artan sindirim sıkıntısının sırt da dahil olmak üzere diğer bölgelerdeki ağrı hassasiyetini artırabileceği anlamına gelir. Bu merkezileşmiş ağrı tepkisi, İBS alevlenmelerinin neden genellikle artan sırt rahatsızlığı ile aynı zamana denk geldiğini açıklar.

Ek olarak, kronik iltihaplanma ve kas gerginliği hem İBS’yi hem de sırt ağrısını şiddetlendirmede rol oynar. Sürekli sindirim sorunlarının stresi, vücudun sempatik sinir sistemini harekete geçirerek bel, karın ve pelvik tabanda uzun süreli kas sıkılığına yol açabilir. ²

İBS’de Sırt Ağrısı Paternleri

İBS hastalarındaki bel ağrısı genellikle belirgin bir patern izler ve tipik olarak sindirim semptomları ile aynı zamana denk gelir. İBS kronik bir durum olduğundan, birçok hasta semptom şiddetine bağlı olarak yoğunluğu değişen kronik ağrı da yaşar. Belirgin şişkinlik veya kabızlık dönemlerinde, karındaki artan basınç duruşu etkileyebilir ve bel kaslarını zorlayabilir. Birçok hasta, özellikle şiddetli gastrointestinal semptomlar yaşarken, İBS alevlenmeleri sırasında sırt rahatsızlıklarının yoğunlaştığını fark eder.

Bazı İBS’li kişiler, genellikle sırt boyunca bant benzeri bir gerginlik olarak tanımlanan orta sırt rahatsızlığı da yaşayabilirler. Sindirim semptomları ve sırt ağrısı arasındaki bağlantı, semptom alevlenmeleri sırasında özellikle belirgin hale gelir ve bu koşulların birbiriyle ne kadar ilişkili olduğunu vurgular.

İBS ve İlişkili Sırt Ağrısını Yönetmek

İBS’de sırt ağrısını yönetmek hem sindirimsel hem de kas-iskelet sistemi semptomlarını ele alan kapsamlı bir yaklaşım gerektirir. Sırt rahatsızlığı genellikle İBS alevlenmeleriyle ilişkili olduğundan, genel semptom yönetimine odaklanmak tipik olarak en etkili rahatlamayı sağlar. Hem İBS semptomlarını hem de ilişkili sırt ağrısını azaltmaya yardımcı olabilecek kanıta dayalı birkaç strateji şunlardır:

• Diyet değişikliği: Yiyecek tetikleyicilerini belirlemek ve bunlardan kaçınmak genellikle şişkinlik ve sindirim sıkıntısından önemli ölçüde rahatlama sağlar. Belirli karbonhidratları geçici olarak ortadan kaldıran düşük FODMAP diyeti, birçok hastanın spesifik tetikleyicilerini belirlemesine yardımcı olur.
• Düzenli fiziksel aktivite: Egzersiz, bağırsak fonksiyonunu düzenlemeye, stresi azaltmaya ve doğru duruşu korumaya yardımcı olur. Yürüyüş, yüzme veya esneme gibi hafif aktiviteler bile genel semptomları iyileştirebilir.
• Stres yönetimi: Düzenli gevşeme uygulamaları, meditasyon ve diğer stres azaltma teknikleri, semptom alevlenmelerini önlemeye ve genel rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir.
• Tıbbi müdahaleler: Antispazmodik ilaçlar bağırsak kramplarını azaltmaya yardımcı olabilirken, probiyotikler bağırsak fonksiyonunu düzenlemeye ve şişkinliği azaltmaya yardımcı olabilir. Reflü semptomları olan İBS hastaları için proton pompa inhibitörleri (PPİ’ler) gibi ilaçlar faydalı olabilir.
• Profesyonel rehberlik: Bir gastroenterolog, hem sindirim semptomlarını hem de ilişkili sırt ağrısını ele alan kapsamlı bir yönetim planı geliştirmenize yardımcı olabilir.

Kaynaklar

1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9722391/
2. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6153095/

Yasal Uyarı ve Sorumluluk Reddi: Bu blogda yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve yayınlandığı tarihteki mevcut bilimsel verilere dayanarak hazırlanmıştır. Söz konusu bilgiler, profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmez. Sağlığınızla ilgili herhangi bir soru, endişe veya ihtiyaç durumunda, lütfen bir doktora ya da yetkin bir sağlık kuruluşuna başvurunuz. Bu blogda sunulan bilgilerin kullanımı tamamen okuyucunun sorumluluğundadır. Blog sahibi, yazarlar veya bağlı kuruluşlar, bu içeriklerin doğruluğu, güncelliği veya eksiksizliği konusunda herhangi bir garanti vermez ve bu bilgilerin kullanımından kaynaklanabilecek doğrudan veya dolaylı herhangi bir zarar veya kayıptan sorumlu tutulamaz. Sağlık durumunuza ilişkin kararlar almadan önce, mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız gerektiğini unutmayınız. Bu blog, tıbbi bir hizmet sunmamakta olup yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır.