Balanit: Belirtileri, Nedenleri, Tedavisi ve Önleme Yöntemleri

Balanit, penis başının (glans) iltihaplanması, kızarması, şişmesi ve ağrımasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle ciddi değildir, ancak altta yatan nedenin doğru belirlenmesi ve uygun tedavinin başlatılması için mutlaka bir doktora başvurmak gerekir. Sünnetsiz erkeklerde daha sık görülse de her yaşta ve her grupta ortaya çıkabilir.

Balanitin çok farklı nedenlere bağlı gelişebileceği, bazen hafif seyrederken bazen de diğer hastalıkların habercisi olabileceği görülür. Bu nedenle hem belirtileri tanımak hem de doğru bakım alışkanlıklarını bilmek büyük önem taşır.

Balanit Belirtileri

Balanit belirtileri genellikle penis başında bir rahatsızlık hissiyle başlar. En sık görülen bulgular arasında kızarıklık, tahriş, şişlik, kaşıntı ve ağrı bulunur. Bazı kişilerde penis başı parlak ve gergin bir görünüm alabilir; bu görünüm açık tenli kişilerde kırmızı, koyu tenlilerde ise daha koyu veya daha mat tonlarda ortaya çıkabilir.

Hastalar ayrıca sünnet derisinin altından gelen koyu kıvamlı bir akıntı, kötü koku, idrar yaparken yanma ve sızı gibi şikayetler yaşayabilir. Çocuklarda sünnet derisinin doğal sıkılığı nedeniyle geri çekme güçlüğü normal karşılanırken, yetişkinlerde bu durum iltihaplanmanın bir belirtisi olabilir. Nadiren de olsa, özellikle PKMB gibi nadir görülen türlerde, penis başında kabuklanma, küçük yaralar veya lezyonlar oluşabilir.

Balanit Nedenleri

Balanit tek bir nedene bağlı değildir; aksine oldukça geniş bir yelpazede çok sayıda sebep bulunur. En yaygın nedenler arasında şu durumlar yer alır:

• Yetersiz hijyen: Sünnet derisinin altının düzenli temizlenmemesi, mantar ve bakteriler için uygun bir ortam yaratır. Bu durum özellikle çocuklarda ve sünnetsiz yetişkinlerde en sık görülen nedendir.
• Mantar ve bakteriyel enfeksiyonlar: Candida (mantar) enfeksiyonu balanitin en yaygın enfeksiyöz nedenlerinden biridir. Bunun dışında klamidya, bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da balanit tablosuna yol açabilir.
• Cilt hastalıkları: Egzama, sedef hastalığı ve liken planus gibi dermatolojik durumlar penis bölgesinde iltihaplanmaya neden olabilir.
• Kimyasal irritasyon: Sabunlar, duş jelleri, sert deterjanla yıkanmış iç çamaşırları veya prezervatif maddeleri bölgeyi tahriş ederek balanit oluşturabilir.
• Sıkı sünnet derisi (fimozis): Sünnet derisinin sıkı olması, alttaki bölgenin yeterince temizlenmesini zorlaştırarak enfeksiyon riskini artırır.
• Diyabet: Yüksek kan şekeri ve idrarla atılan glikoz, mantar gelişimini hızlandırır. Bu nedenle diyabetliği olan kişilerde balanit daha sık görülür.
• Paraziter enfeksiyonlar: Uyuz gibi bazı paraziter rahatsızlıklar da penis başında tahriş ve iltihaplanma yapabilir.
• Reaktif artrit: Sirkinat balaniti olarak bilinen özel bir balanit türü, vücuttaki başka bir enfeksiyona tepki olarak gelişen bu artrit türünde ortaya çıkar ve penis başında lezyonların oluşmasına neden olabilir.

Balanit Türleri

Balanit birçok farklı formda görülebilir. Bilinen önemli türler:

• Zoon Balaniti: Orta yaşlı, genellikle sünnetsiz kişilerde görülen, kronik seyirli ve penis başında renk değişikliği ile iltihap oluşturan bir türdür.
• Circinate Balaniti (Reaktif artrit bağlantılı): Sirkinat balaniti, reaktif artritin bir belirtisi olarak gelişir. Penis başında küçük yara benzeri lezyonlarla ortaya çıkar.
• PKMB (Pseudoepitheliomatous Keratotic and Micaceous Balanitis): Nadir görülür ve genellikle 60 yaş üzerindeki kişilerde ortaya çıkar. Pullanma, siğilimsi kabartılar ve kalınlaşmış cilt görünümü ile karakterizedir.
• Fixed Drug Eruption: Bazı ilaçlara veya kimyasal maddelere bağlı olarak oluşan cilt reaksiyonları penis başında lezyonlara yol açabilir.
• Liken Planus: Vücudun farklı bölgelerinde döküntüye yol açabilen bu cilt hastalığı penis başında da balanit benzeri bir tablo yaratabilir.

Ayrıca bazı balanit türlerinin kanser öncesi durumlarla ilişkili olduğu bilinmektedir:

• Bazal hücreli karsinom
• Skuamöz hücreli karsinom
• Kaposi sarkomu

Bu tür bulgular oldukça nadirdir ancak uzun süre geçmeyen, şekli değişen veya kanayan lezyonlarda kesinlikle doktora başvurulmalıdır.

Kimlerde Daha Sık Görülür?

Balanit her yaşta ortaya çıkabilir ancak bazı gruplarda risk daha yüksektir:

• Sünnetsiz çocuklar ve yetişkinler
• 4 yaşından küçük çocuklar
• Diyabeti olan bireyler
• Hijyeni yetersiz olan kişiler
• Obez kişiler
• Sık enfeksiyon geçiren veya bağışıklığı zayıf olanlar
• Kimyasal irritanlara karşı hassasiyeti yüksek olanlar

Randevuda Neler Yapılır?

Doktor önce penis bölgesini muayene eder ve enfeksiyon olup olmadığını anlamak için gerekirse pamuklu çubukla kültür örneği alır. Diyabet veya başka bir hastalıktan şüpheleniliyorsa kan testi yapılabilir. Nadiren biyopsi gerekebilir.

Bu muayenenin amacı hem balanit olup olmadığını doğrulamak hem de belirtilerin başka ciddi bir durumdan kaynaklanmadığını kesinleştirmektir.

Balanit Tedavisi

Tedavi, balanitin altında yatan nedene göre değişir:

• Mantar enfeksiyonu varsa antifungal kremler kullanılır.
• Bakteriyel enfeksiyon varsa uygun antibiyotik tedavisi uygulanır.
• Tahriş veya cilt hastalığı varsa steroid kremler tercih edilir.
• Hijyen sorunu varsa doğru temizlik alışkanlıkları öğretilir.
• Diyabet kaynaklı ise kan şekeri kontrol altına alınmalıdır.
• Tekrarlayan vakalarda sünnet kalıcı çözüm olabilir.

Ciddi olmayan vakalarda tedavi ile çoğu hasta birkaç gün içinde belirgin şekilde rahatlar.

Eğer balanitiniz varsa

🧒 Çocuğunuzda Balanit Varsa

Balanit Tekrarlar mı?

Evet, özellikle sünnetsiz erkeklerde tekrarlama olasılığı oldukça yüksektir. Sünnet derisinin altındaki bölge düzenli temizlenmediğinde mantar ve bakteriler kolayca çoğalır.

Olası Komplikasyonlar

Uzun süre tedavi edilmeyen balanit, bazı sorunlara yol açabilir:

• Balanitis Xerotica Obliterans (BXO): Cildin sertleşmesi ve beyazlaşmasıyla idrar akışının zorlaşması.
• Fimozis: Sünnet derisinin zamanla sıkılaşması ve geriye çekilemez hale gelmesi.
• Çok nadiren penis kanseri ile bağlantılı durumların gelişmesi.

Balanit Nasıl Önlenir?

• Düzenli banyo yapmak
• Sünnet derisini nazikçe geri çekip altını temizlemek
• Bölgeyi nemli bırakmamak
• Cinsel ilişkilerde prezervatif kullanmak
• Tahriş eden kimyasallardan kaçınmak
• Diyabet kontrolünü sağlamak

gibi adımlar, balanitin hem oluşmasını hem de tekrar etmesini engelleyebilir.

Cinsel İlişki ve Mastürbasyon

Balanit tamamen geçene kadar cinsel ilişkiye girmek önerilmez.
Tahriş ve ağrı cinsel aktivite sırasında artabilir.
Mastürbasyon da aynı nedenle rahatsızlık verebilir; belirtilerbitene kadar ara vermek en doğrusudur.

Prognoz (Gelecek Seyir)

Doğru tanı ve tedaviyle hastaların büyük çoğunluğu tamamen iyileşir. Sünnetsiz kişilerde tekrarlama riski bulunsa da uygun bakım alışkanlıklarıyla bu risk azaltılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular: Balanit (Penis Şişmesi)

Balanit (Penis Şişmesi) Nedir?

Balanit, penis başının iltihaplandığı bir durumdur ve oldukça yaygındır; erkeklerin %3-11’ini hayatlarının bir noktasında etkiler.

Balanit (Penis Şişmesi) Ne Kadar Yaygındır?

Balanit, hayatlarının bir noktasında yaklaşık her 25 erkek çocuktan 1’ini ve her 30 sünnetsiz erkekten 1’ini etkiler.

Balanitin (Penis Şişmesi) Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?

Balanitin (Penis Şişmesi) belirtileri ve bulguları şunlardır:

• Penis ucunda gergin ve parlak deri
• Penis ucunun çevresinde kızarıklık
• İltihaplı, ağrılı, kaşıntılı veya tahriş olmuş penis ucu
• Sünnet derisinin altında kalın, peynir benzeri beyaz akıntı
• Hoş olmayan koku
• Geri çekilemeyen sünnet derisi
• İdrar yaparken ağrı
• Penisin yakınındaki bezlerde (lenf bezlerinde) şişme
• Penis ucunda yaralar

Balanit (Penis Şişmesi) Nasıl Oluşur?

Yetersiz kişisel hijyen, mantar enfeksiyonları, bakteriyel ve viral enfeksiyonlar (diyabet veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla ilişkili olanlar gibi), kötü kişisel hijyen, alerjik reaksiyonlar, ilaç alerjileri, aşırı kilolu olmak, belirli fiziksel durumlar, belirli enzimlere maruz kalma, fiziksel travma ve neoplastik durumlar dahil olmak üzere balanitin sayısız nedeni vardır.

Balanit (Penis Şişmesi) Başka Hangi Durumlarla Karışabilir?

Doktor, Balanit (Penis Şişmesi) teşhisi koyarken aşağıdaki durumları ekarte etmelidir (dışlamalıdır):

1. Candida gibi maya enfeksiyonları
2. Anaerobik bakteriler dahil bakteriyel enfeksiyonlar
3. Viral enfeksiyonlar
4. Parazitler
5. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
6. Liken planus: kollarda veya bacaklarda kaşıntılı, pembe veya mor lekeler
7. Sedef hastalığı (Psoriasis): kuru, pullu cilde neden olan bir durum
8. Egzama: cildi kaşıntılı, kırmızı, çatlak ve kuru hale getirebilen uzun süreli bir durum
9. Dermatit: bir tahriş edici veya alerjen nedeniyle cildin iltihaplanması
10. Cilt kanseri (çok nadir)

Balanit (Penis Şişmesi) İçin Hangi Testler Gereklidir?

Balanit (penis şişmesi) teşhisi için gerekebilecek test türleri şunlardır:

• Bakterileri kontrol etmek için kültürler
• Kabarcık benzeri veya ülser benzeri yaralar için herpes simpleks virüsü testi
• Ülser varsa frengi (sifilis) testi
• Üretrit (idrar yolu iltihabı) belirtileri varsa uyuz, trikomonas ve Mycoplasma genitalium testleri
• Maya hücrelerini veya mantar liflerini tespit etmek için potasyum hidroksit kullanılan mikroskobik inceleme

Bu testler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları (CYBE) ekarte etmek ve iltihaplanmanın nedenini belirlemek için yapılır. Ek olarak, teşhisi doğrulamak ve herhangi bir komplikasyon olup olmadığını kontrol etmek için penisin fiziksel muayenesi de yapılır.

Balanit (Penis Şişmesi) Nasıl Tedavi Edilir?

Balanit (sünnet derisi iltihabı) için yaygın bir tedavi, bir ila üç hafta boyunca klotrimazol veya mikonazol gibi mantar önleyici (antifungal) kremler uygulamaktır. Birinin bu ilaçlara alerjisi varsa, bunun yerine nistatin kremi kullanılabilir. Şiddetli vakalarda, ağızdan alınan bir doz flukonazol veya topikal bir antifungal ile hidrokortizon gibi hafif bir steroid kremin kombinasyonu sıklıkla yardımcı olabilir. Selülit (bir cilt enfeksiyonu) riski varsa, tedavi için birinci nesil sefalosporin (bir antibiyotik türü) uygun olabilir. Durumun sürekli tekrarladığı vakalarda, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan veya diyabeti olan bireyler için sünnet (sünnet derisinin alınması) önerilir.

Balanit (Penis Şişmesi) Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?

Balanit (Penis Şişmesi) tedavisi sırasındaki yan etkiler şunları içerebilir:

• Ağrı
• Sünnet derisinde veya glansta (penis başında) yaralar
• Fimozis (sünnet derisi açıklığının daralması)
• Parafimozis (sünnet derisinin penis başının üzerine geri çekilememesi)
• Üretranın daralması
• Kanserli lezyonların gelişme riski

Balanitin (Penis Şişmesi) Uzun Vadeli Etkileri Var mıdır?

Balanit (penis şişmesi) için prognoz (seyir) uygun tedavi ile genellikle iyidir. Balanit vakalarının çoğu uygun hijyen ve topikal ilaçların kullanımıyla çözülebilir. Ancak, balanit tedavi edilmezse veya diyabet gibi altta yatan bir durum varsa, tekrarlayan enfeksiyonlar veya yara izi gibi komplikasyonlara yol açabilir. Doğru teşhis ve tedavi için tıbbi yardım almak önemlidir.

Balanit (Penis Şişmesi) İçin Hangi Doktora Gitmeliyim?

Bir ürolog (Bevliye uzmanı).

Gelişmiş zor okuma balanit pdf formatı

Referanslar

• Merck Manual. Inflammation of the Penis (https://www.merckmanuals.com/home/men-s-health-issues/penile-and-testicular-disorders/inflammation-of-the-penis). Accessed 1/30/2023.
• Morris BJ, Krieger JN. Penile Inflammatory Skin Disorders and the Preventive Role of Circumcision (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5439293/). Int J Prev Med. 2017 May 4; 8: 32. Accessed 1/30/2023.
• Wray AA, Khetarpal S. Balanitis (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537143/). 2019 April 21. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island, FL: StatPearls Publishing; 2023 Jan. Accessed 1/30/2023.

...

Yasal Uyarı ve Sorumluluk Reddi: Bu blogda yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve yayınlandığı tarihteki mevcut bilimsel verilere dayanarak hazırlanmıştır. Söz konusu bilgiler, profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmez. Sağlığınızla ilgili herhangi bir soru, endişe veya ihtiyaç durumunda, lütfen bir doktora ya da yetkin bir sağlık kuruluşuna başvurunuz. Bu blogda sunulan bilgilerin kullanımı tamamen okuyucunun sorumluluğundadır. Blog sahibi, yazarlar veya bağlı kuruluşlar, bu içeriklerin doğruluğu, güncelliği veya eksiksizliği konusunda herhangi bir garanti vermez ve bu bilgilerin kullanımından kaynaklanabilecek doğrudan veya dolaylı herhangi bir zarar veya kayıptan sorumlu tutulamaz. Sağlık durumunuza ilişkin kararlar almadan önce, mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız gerektiğini unutmayınız. Bu blog, tıbbi bir hizmet sunmamakta olup yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır.