Radyasyon Nasıl Giderilir, Radyoaktif elementler, kulağa nadir görülen su kirleticileri gibi gelebilir, ancak aslında genellikle içme suyu kaynaklarında, özellikle de kuyu gibi yeraltı suyu kaynaklarından gelenlerde bulunurlar. Bu kirleticiler, uzun süreler boyunca yutulduğunda kanser de dahil olmak üzere tehlikeli sağlık etkilerine sahip olabilirler.
Burada, sudan radyasyonu gidermek için en iyi 5 arıtma yöntemi hakkında bilmeniz gereken her şeyi paylaştık.
Önemli Çıkarımlar: Radyasyon Nasıl Giderilir
- Radyasyon, uranyum, radyum, sezyum, toryum ve iyot 131 gibi çeşitli radyoaktif kirleticilere atıfta bulunmak için kullanılır.
- Radyoaktif suya uzun süre maruz kalmanın olası sağlık etkilerinden bazıları kanser ve iç organ hasarıdır.
- Radyoaktif parçacıkların veya çözünmüş gazların bulunup bulunmamasına bağlı olarak, suyunuzdaki radyoaktif maddeleri ters ozmoz, aktif karbon, iyon değişimi, havalandırma ve zeolit ile giderebilirsiniz.
Radyasyon Nedir?
Suya karışan radyasyon, suyun radyasyon yayan radyoaktif maddelerle kirlenmesi sonucu ortaya çıkar.
Çeşitli radyoaktif maddeler bulunur, bunlardan bazıları şunlardır:
İnsan Yapımı Elementler | Doğal Elementler |
Kaliforniyum | Neptünyum |
Küriyum | Polonyum |
İyot 131 | Radyum |
Plütonyum | Radon |
Stronsiyum | Toryum |
Teknetyum | Uranyum |
Eğer madencilik faaliyetlerinin veya endüstriyel faaliyetlerin olduğu bir bölgede yaşıyorsanız, yerel su kaynaklarının radyoaktif maddelerle kirlenme olasılığı artar ve su kaynağınız radyoaktif parçacıklar içerebilir.
Sudaki Radyasyon Zararlı mıdır?
Evet, sudaki radyasyon zararlı kabul edilir ve içme suyunuzdaki radyoaktif parçacıklara maruz kalmanın çeşitli bilinen sağlık etkileri vardır (daha sonra daha ayrıntılı olarak tartışılacaktır).
Su içindeki radyasyonla ilişkili risklerin şiddeti, hangi radyoaktif izotopların bulunduğuna ve hangi konsantrasyonlarda olduğuna, ayrıca maruz kalma süresinin uzunluğuna ve ne kadar su tükettiğinize bağlıdır.
Radyasyon İçme Suyuna Nasıl Karışır?
Radyasyonun içme suyuna karışmasının birkaç yolu vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Doğal kaynaklardan: Radyoaktif parçacıklar, bazı bölgelerde diğerlerinden daha fazla olmak üzere, doğal olarak toprakta bulunur. Doğal olarak oluşan radyoaktif elementlerin yüksek seviyelerde bulunduğu bir bölgede yaşıyorsanız, bunların yerel su kaynağınızda bulunma olasılığı daha yüksektir. Yer kabuğunda bulunan bazı doğal elementler radyum, uranyum ve toryumdur.
- Madencilik ve petrol sondajı: Uranyum ve radyum çıkaran madencilik faaliyetleri, su kaynakları da dahil olmak üzere çevredeki radyoaktif maddelerin konsantrasyonunu artırır. Hidrolik kırma ve sondaj işlemleri ayrıca, yerdeki hareketlilik nedeniyle radyoaktif parçacıkların kaya oluşumlarından salınmasına neden olur.
- Sızıntılar ve dökülmeler: Bazen, kazara bir sızıntı veya dökülme nedeniyle radyoaktif atık yanlışlıkla su kaynaklarını kirletir. Bu, özellikle de dökülme hemen fark edilmezse özellikle tehlikeli olabilir.
Radyasyonun Olası Sağlık Etkileri
İçme suyundaki radyasyonun, bulunan radyoaktif kirletici türlerine bağlı olarak birkaç farklı olası sağlık etkisi vardır.
Radyoaktif içme suyuna maruz kalmanın en büyük bilinen sağlık riski kanserdir. Radyasyonun gen mutasyonlarına neden olduğu ve bunun da kanser gelişme riskinde artışa yol açtığı biliniyor.
Musluk suyunda yutulduğunda radyasyonun olası sağlık etkileri hakkında hala bilmediğimiz çok şey var ve radyoaktif suyun insan vücudunu tam olarak nasıl etkileyebileceğini anlamamıza yardımcı olacak daha kesin verilere ihtiyaç var.
Musluk Suyundan Radyasyonu Giderme
Aşağıda, içme suyunuzdan radyasyonu gidermek için en iyi yöntemleri özetledik.
1- Aktif Karbon
Aktif karbon filtreleme, içme suyundan bazı radyasyon türlerinin %99’una kadarını giderebilir.
Aktif karbon filtreler, kirleticileri filtre ortamına adsorbe ederek çalışır ve su molekülleriyle birlikte filtre gözeneklerinden geçmelerini engeller.
Granül aktif karbon filtresi adı verilen bir karbon filtre türü, radon gibi çözünmüş gazları gidermek için en iyisidir. GAC filtrelerini, tezgâh altı sistemleri, sürahi su filtreleri ve tüm ev filtreleme sistemleri de dahil olmak üzere çeşitli su arıtma sistemlerinde bulabilirsiniz.
Suyun evinize giriş noktasına takılan bir GAC filtresi bulmak iyi bir fikirdir, yani tüm tesisat sisteminizden radyoaktif kirleticileri giderir ve tüm musluklarınız ve duş başlıklarınız dahil olmak üzere tüm armatürlerde bu kirleticilere maruz kalmanızı önler.
Kullanılmış karbon filtre ortamını güvenli bir şekilde imha etmeniz gerekir, ortamın kullanım süresi boyunca düşük seviyelerde radyoaktif parçacıklar biriktireceğini unutmayın.
2- Havalandırma
Suyunuzda radon gibi gaz halinde radyonüklidler varsa, bu kirleticileri gidermenin en iyi yöntemi havalandırmadır.
Havalandırma, suyunuzdan hava kabarcıkları göndererek radyoaktif gaz parçacıklarının hızla parçalanmasına neden olarak çalışır. Bu parçacıklar daha sonra bir fan aracılığıyla üniteden -ve evinizden- dışarı taşınır.
Havalandırma, radyoaktif gazları %99’a kadar azaltabilir ve bu kirleticilerin sistem içinde birikmesi konusunda endişelenmenize gerek kalmaz. Gazları evinize girmeden yok eder, bu nedenle soluma yoluyla radyasyona maruz kalmanızı önlemek için etkili bir çözümdür.
3- Ters Ozmoz
Ters ozmoz, bazı radyoaktif maddeleri azaltmanın etkili bir yoludur, ancak hepsini değil. Bu işlem, aktif karbonu yarı geçirgen bir membran ile birleştirerek kapsamlı bir su arıtımı sağlar.
Bir ters ozmoz membranı, radyum ve uranyum da dahil olmak üzere 0,001 mikron kadar küçük kirleticileri yakalayabilen çok küçük gözeneklere sahiptir. Bu su arıtma yöntemi, beta parçacığı radyasyonu yayan radyoaktif izotopları gidermek için Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından önerilmektedir.
Ancak, RO su arıtma işlemi gaz halindeki kirleticileri etkili bir şekilde gideremez, bu nedenle radon gibi radyoaktif gazları gidermek için buna güvenemezsiniz. Bu nedenle, durumunuz için en uygun arıtma sistemine karar verirken suyunuzdaki radyoaktif kirletici türlerini doğrulamanız önemlidir.
Birçok ters ozmoz ünitesi mutfak lavabonuzun altına veya mutfak tezgahınıza kurulur. Tüm ev tipi ters ozmoz üniteleri de vardır, ancak bunlar yüksek ilk maliyetleri ve pahalı bakımları nedeniyle daha az popülerdir.
Çoğu ters ozmoz membranının ana faydası, çoğu kimyasal, metal ve mikroorganizma dahil olmak üzere toplam çözünmüş katıların çoğunu gidermeleridir. Ancak ters ozmoz su arıtma işlemi aynı zamanda atık su da ürettiğinden, herkes için ideal değildir.
4- İyon Değişimi
İyon değişimi, sudaki radyoaktif maddeleri azaltmada etkili olduğu kanıtlanmış bir başka su arıtma yöntemidir.
Bu arıtma, nükleer enerji santrallerinin ürettiği sıvı atıklardan eser miktarda radyonüklidleri (radyum-226, sezyum-137 ve stronsiyum-90 gibi elementlerin radyoaktif formları) çıkarmada başarılı olmuştur.
İyon değişimi, suyu değiştirilebilir iyonlar içeren bir reçineden geçirerek çalışır. Su reçine ile temas ettiğinde iyon değişimi gerçekleşir- reçine yüzeyindeki iyonlar, sudaki radyoaktif iyonlarla değiştirilir.
Kullanılan reçine türüne ve değiştirilebilir iyonların katyon (pozitif yüklü) veya anyon (negatif yüklü) olmasına bağlı olarak, iyon değişimi ile uzaklaştırılan birkaç farklı radyoaktif madde vardır.
Uranyum bir anyondur ve tipik olarak klorür veya benzer bir anyon ile değiştirilir. Radyum bir katyondur ve genellikle sodyum veya potasyum (su yumuşatıcılarda kullanılan iyonlar) ile değiştirilir.
5- Zeolit
Zeolit, moleküler elek görevi görmesini sağlayan benzersiz gözenekli bir yapıya sahip doğal veya sentetik alüminosilikat minerallerden yapılmış, daha az bilinen bir su filtreleme ortamıdır.
2011 yılında yapılan bir çalışmada, sentetik zeolit A4’ün sezyum, stronsiyum ve baryumu verimli bir şekilde uzaklaştırdığı, doğal zeolitin ise sezyumu eşit derecede uzaklaştırırken stronsiyum veya baryumu o kadar verimli bir şekilde uzaklaştıramadığı bulunmuştur.
Çalışma, aktif karbonun “çok az giderme etkisi” gösterdiği durumlarda, zeolitin bu elementleri giderebildiğini vurgulamıştır.
Günümüzde zeolit filtreler, akvaryumlarda amonyağı gidermek için en yaygın şekilde kullanılmaktadır. Ancak tezgâh altı ve tüm ev tipi su filtreleme sistemleri için zeolit su filtreleri satan birkaç marka vardır.
Sudan Radyasyonu Gidermenin En İyi Yolu Nedir?
Musluk suyundan radyasyonu gidermenin en iyi yolu, mevcut radyoaktif maddelerin türüne ve miktarına bağlıdır.
Örneğin, ters ozmoz, uranyum ve radyumu gidermek için idealdir, ancak suyunuzdaki ana radyoaktif kirletici radon gibi bir gaz ise, bir ters ozmoz sistemi kullanmanın bir anlamı yoktur.
Bazı durumlarda, suyunuzda birkaç tür radyasyonla uğraşıyorsanız, sorunu tek bir arıtma sistemi ile tek başına ele almaktansa, sorunu daha kapsamlı bir şekilde ele almak için birden fazla arıtma sistemini birleştirmek en mantıklısı olacaktır.
Bir Su Filtre Sisteminin Radyasyonu Giderip Gideremeyeceğini Nasıl Anlarsınız?
Bir su filtresinin radyasyonu giderip gideremeyeceğini anlamanın en iyi yolu, öncelikle filtrenin bu kılavuzda bahsettiğimiz su filtrelerinden veya arıtma sistemlerinden biri olduğunu kontrol etmek, ardından daha fazla bilgi için ürün listesini kontrol etmektir.
İdeal olarak, üretici, su sistemlerinin tam olarak neleri giderebileceğini size söyleyen bir kirletici giderme sayfası paylaşmalıdır.
Arıtma işlemiyle hangi radyoaktif maddelerin hedeflendiğini ve ne ölçüde giderildiğini belirlerken bu sayfaya başvurabilirsiniz.
Üretici bu verileri çevrimiçi olarak paylaşmıyorsa, müşteri hizmetlerine başvurun ve sistemin kirletici giderme yeteneklerinin kanıtını görüp göremeyeceğinizi sorun. Ayrıca, sistemin içme suyu kaynağınızda endişe duyduğunuz belirli radyoaktif kirleticileri gidermek için test edilip edilmediğini de doğrudan sorabilirsiniz.
Son Söz
Radyoaktif maddeler şaka değildir ve içme suyunuzdaki bu tehlikeli yabancı maddeler hakkında endişelenmenizde sizi suçlamıyoruz.
Tavsiyemiz, suyunuzdaki hangi radyoaktif maddeleri ele almanız gerektiğini öğrenmek için kirlenmiş suyunuzu test ettirmeniz ve ardından iş için uygun arıtma sistemlerine bakmaya başlamanızdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Radyasyon sudan kaynatılarak atılabilir mi?
Hayır, suyu kaynatmak radyoaktif kirleticileri azaltmaz veya gidermez. Suyu kaynatmaya ısıttığınızda, suyun bir kısmı buharlaşır, tenceredeki su hacmi azalırken radyoaktif parçacıkların konsantrasyonu aynı kalır.
Radyasyon suyu ne kadar süreyle kirletir?
Farklı radyoaktif kirleticilerin farklı yarı ömürleri vardır, bu da suyu ne kadar süreyle kirleteceklerini belirler. Örneğin, sezyum-137’nin 30 yıllık uzun bir yarı ömrü varken, iyot-131, 8 günlük daha kısa yarı ömrü nedeniyle çok daha hızlı bozunur.
Radyoaktif su damıtılabilir mi?
Evet, radyoaktif su damıtılabilir ve su damıtıcıları, uranyum da dahil olmak üzere sudaki bir dizi radyolojik parçacığı gidermede oldukça etkilidir. Bu, arıtmak istediğiniz radyoaktif suyunuz varsa, su damıtmayı iyi bir su arıtma yöntemi haline getirir.
Radyasyon sudan temizlenebilir mi?
Evet, radyasyon, çeşitli su arıtma süreçlerinden biriyle sudan temizlenebilir. Aktif karbon, iyon değişimi ve ters ozmoz dahil olmak üzere çeşitli filtrelerin bir kombinasyonu en iyi sonuçları verir. Hangi radyoaktif kirleticileri gidermeniz gerektiğini tam olarak bilmek için suyunuzu test ettirdiğinizden emin olun.