Türkiye’nin İçme Suyu Sertlik Haritası: Hangi Şehirde Su Daha Kireçli?

Türkiye, coğrafi çeşitliliğiyle her bölgesinde farklı su kaynaklarına sahip bir ülke. Ancak içme suyunun kalitesini doğrudan etkileyen faktörlerden biri de suyun sertlik derecesi. Peki, su sertliği nedir, nasıl ölçülür ve Türkiye’de hangi şehirlerin suyu daha kireçli? Bu yazımızda, Türkiye’nin illerine göre içme suyu sertlik değerlerini detaylı bir şekilde ele alacağız ve hazırladığımız Türkiye İçme Suyu Sertlik Haritası ile bu durumu görselleştirdik.

Türkiye İllerinin İçme Suyu Sertlik Değerleri Haritası (mg/L CaCO3)

+ –

Tüm Sular Az Sert Sular Orta Sert Sular Çok Sert Sular

İl Adı	Sertlik (mg/L CaCO3) Aralığı	Notlar (Bölge)	Sertlik Ölçüsü
Adana	121–180	Akdeniz	Orta Sert Sular
Adıyaman	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Afyonkarahisar	121–180	Ege	Orta Sert Sular
Ağrı	61–120	Doğu Anadolu	Az Sert Sular
Aksaray	≥ 181	İç Anadolu	Çok Sert Sular
Amasya	≥ 181	Karadeniz (İç)	Çok Sert Sular
Ankara	≥ 181	İç Anadolu	Çok Sert Sular
Antalya	121–180	Akdeniz	Orta Sert Sular
Artvin	61–120	Karadeniz (Doğu, Kıyı)	Az Sert Sular
Aydın	121–180	Ege	Orta Sert Sular
Balıkesir	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Bartın	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Batman	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Bayburt	121–180	Karadeniz (Doğu, İç)	Orta Sert Sular
Bilecik	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Bingöl	61–120	Doğu Anadolu	Az Sert Sular
Bitlis	61–120	Doğu Anadolu	Az Sert Sular
Bolu	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Burdur	≥ 181	Akdeniz	Çok Sert Sular
Bursa	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Çanakkale	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Çankırı	61–120	İç Anadolu	Az Sert Sular
Çorum	121–180	Karadeniz (İç)	Orta Sert Sular
Denizli	≥ 181	Ege	Çok Sert Sular
Diyarbakır	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Düzce	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Edirne	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Elazığ	121–180	Doğu Anadolu	Orta Sert Sular
Erzincan	121–180	Doğu Anadolu	Orta Sert Sular
Erzurum	121–180	Doğu Anadolu	Orta Sert Sular
Eskişehir	≥ 181	İç Anadolu	Çok Sert Sular
Gaziantep	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Giresun	121–180	Karadeniz (Doğu, Kıyı)	Orta Sert Sular
Gümüşhane	121–180	Karadeniz (Doğu, İç)	Orta Sert Sular
Hakkâri	≥ 181	Doğu Anadolu	Çok Sert Sular
Hatay	121–180	Akdeniz	Orta Sert Sular
Iğdır	≥ 181	Doğu Anadolu	Çok Sert Sular
Isparta	121–180	Akdeniz	Orta Sert Sular
İstanbul	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
İzmir	121–180	Ege	Orta Sert Sular
Kahramanmaraş	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Karabük	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Karaman	121–180	İç Anadolu	Orta Sert Sular
Kars	61–120	Doğu Anadolu	Az Sert Sular
Kastamonu	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Kayseri	61–120	İç Anadolu	Az Sert Sular
Kırıkkale	≥ 181	İç Anadolu	Çok Sert Sular
Kırklareli	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Kırşehir	121–180	İç Anadolu	Orta Sert Sular
Kilis	≥ 181	Güneydoğu Anadolu	Çok Sert Sular
Kocaeli	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Konya	121–180	İç Anadolu	Orta Sert Sular
Kütahya	≥ 181	Ege	Çok Sert Sular
Malatya	121–180	Doğu Anadolu	Orta Sert Sular
Manisa	≥ 181	Ege	Çok Sert Sular
Mardin	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Mersin	121–180	Akdeniz	Orta Sert Sular
Muğla	121–180	Ege	Orta Sert Sular
Muş	≥ 181	Doğu Anadolu	Çok Sert Sular
Nevşehir	61–120	İç Anadolu	Az Sert Sular
Niğde	121–180	İç Anadolu	Orta Sert Sular
Ordu	121–180	Karadeniz (Doğu, Kıyı)	Orta Sert Sular
Osmaniye	≥ 181	Akdeniz	Çok Sert Sular
Rize	61–120	Karadeniz (Doğu, Kıyı)	Az Sert Sular
Sakarya	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Samsun	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Siirt	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Sinop	121–180	Karadeniz (Kıyı)	Orta Sert Sular
Sivas	121–180	İç Anadolu	Orta Sert Sular
Şanlıurfa	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Şırnak	121–180	Güneydoğu Anadolu	Orta Sert Sular
Tekirdağ	61–120	Marmara	Az Sert Sular
Tokat	121–180	Karadeniz (İç)	Orta Sert Sular
Trabzon	61–120	Karadeniz (Doğu, Kıyı)	Az Sert Sular
Tunceli	121–180	Doğu Anadolu	Orta Sert Sular
Uşak	≥ 181	Ege	Çok Sert Sular
Van	121–180	Doğu Anadolu	Orta Sert Sular
Yalova	121–180	Marmara	Orta Sert Sular
Yozgat	≥ 181	İç Anadolu	Çok Sert Sular
Zonguldak	61–120	Karadeniz (Batı, Kıyı)	Az Sert Sular

Az Sert Sular (61–120 mg/L)

Orta Sert Sular (121–180 mg/L)

Çok Sert Sular (≥ 181 mg/L)

Su Sertliği Nedir ve Neden Önemlidir?

Su sertliği, sudaki kalsiyum ve magnezyum iyonlarının yoğunluğunu ifade eder. Genellikle mg/L CaCO3 (kalsiyum karbonat miligram/litre) cinsinden ölçülür. Sertlik derecesi, suyun kullanım alanlarını doğrudan etkiler:

• Ev Kullanımı: Sert su, su ısıtıcıları ve çamaşır makineleri gibi cihazlarda kireç birikimine neden olabilir. Bu da cihazların ömrünü kısaltır ve enerji verimliliğini düşürür.
• Sağlık: Sert su, bazı durumlarda cilt ve saç üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Örneğin, çok sert sular saçın kurumasına veya cildin tahriş olmasına yol açabilir. Ancak Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, sert suyun doğrudan bir sağlık zararı yoktur.
• Lezzet: Suyun sertlik seviyesi, içme suyunun tadını etkileyebilir. Yumuşak sular genellikle daha hafif bir tada sahipken, sert sular mineral açısından daha yoğun bir tat verebilir.

Su sertliği genellikle şu aralıklara göre sınıflandırılır:

• Az Sert Sular: 61–120 mg/L CaCO3
• Orta Sert Sular: 121–180 mg/L CaCO3
• Çok Sert Sular: ≥ 181 mg/L CaCO3

Türkiye’de İçme Suyu Sertlik Durumu

Türkiye’de içme suyu sertlik değerleri, bölgeden bölgeye büyük farklılıklar gösteriyor. Karadeniz Bölgesi’nde yağışın bol olması nedeniyle genellikle daha yumuşak sular bulunurken, İç Anadolu ve Ege gibi bölgelerde yer altı sularının mineral içeriği daha yüksek olduğu için sular daha sert olabiliyor. Aşağıda, Türkiye’nin illerine göre içme suyu sertlik değerlerini detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Türkiye İçme Suyu Sertlik Haritası

Aşağıda hazırladığımız haritada, Türkiye’deki illerin içme suyu sertlik değerlerini renklerle görselleştirdik:

• Sarı: Az Sert Sular (61–120 mg/L CaCO3)
• Turuncu: Orta Sert Sular (121–180 mg/L CaCO3)
• Kırmızı: Çok Sert Sular (≥ 181 mg/L CaCO3)

Bölgelere Göre Su Sertliği Analizi

Az Sert Sular (61–120 mg/L CaCO3)

Bu kategorideki iller genellikle Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşıyor. Örneğin:

• Trabzon, Rize, Artvin: Karadeniz’in hırçın dalgaları kadar yumuşak sulara sahip bu illerde su sertliği oldukça düşük.
• Kayseri, Nevşehir, Çankırı: İç Anadolu’da yer alan bu iller de az sert su kategorisine giriyor ve bu durum cihazlar için daha az kireçlenme anlamına geliyor.

Orta Sert Sular (121–180 mg/L CaCO3)

Türkiye’nin büyük bir kısmı bu kategoride yer alıyor. Özellikle Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki iller bu aralıkta:

• İstanbul, İzmir, Antalya: Büyük şehirlerdeki su kaynakları genellikle orta sertlikte. Bu hem içme suyu hem de ev kullanımı için dengeli bir seviye.
• Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep: Güneydoğu Anadolu’da da sular genellikle orta sertlikte, ancak yaz aylarında bu değerler artabilir.

Çok Sert Sular (≥ 181 mg/L CaCO3)

Bu kategorideki illerde suyun kireç oranı oldukça yüksek. Genellikle İç Anadolu ve Ege bölgelerinde yoğunlaşıyor:

• Ankara, Eskişehir, Kırıkkale: Başkent Ankara’da suyun sertliği yüksek olduğu için kireçlenme problemi sıkça görülüyor.
• Manisa, Denizli, Uşak: Ege Bölgesi’nde yer alan bu illerde de su sertliği ciddi bir sorun. Bu bölgelerde su arıtma cihazları kullanmak faydalı olabilir.

Sert Suyun Etkilerini Azaltmak İçin Ne Yapabilirsiniz?

Eğer yaşadığınız şehirde su sertliği yüksekse, aşağıdaki adımları takip ederek etkilerini azaltabilirsiniz:

1. Su Arıtma Cihazı Kullanın: Su arıtma cihazları, sudaki kalsiyum ve magnezyum iyonlarını filtreleyerek suyu yumuşatır.
2. Kireç Önleyici Ürünler Kullanın: Çamaşır ve bulaşık makineleriniz için kireç önleyici ürünler kullanarak cihazlarınızın ömrünü uzatabilirsiniz.
3. Düzenli Temizlik Yapın: Su ısıtıcılarınızda biriken kireci düzenli olarak temizleyerek enerji verimliliğini artırabilirsiniz.
4. Filtreli Duş Başlığı Kullanın: Sert suyun cilt ve saç üzerindeki etkilerini azaltmak için filtreli duş başlıkları tercih edebilirsiniz.

Türkiye’de içme suyu sertlik değerleri, coğrafi koşullara ve su kaynaklarının mineral içeriğine bağlı olarak büyük farklılıklar gösteriyor. Karadeniz Bölgesi’nde yumuşak sular hakimken, İç Anadolu ve Ege bölgelerinde sular daha kireçli. Bu durum hem ev kullanımı hem de günlük yaşam açısından önemli etkiler yaratıyor.

Eğer yaşadığınız şehirdeki suyun sertlik değerini merak ediyorsanız, yukarıdaki harita ve tabloyu inceleyebilirsiniz. Sert suyun etkilerinden korunmak için su arıtma cihazları veya kireç önleyici çözümler kullanabilirsiniz. Su kalitesi hakkında daha fazla bilgi almak için yerel su idarenizle iletişime geçmeyi unutmayın!