Aspirin İntoleransı ve Salisilatlar: Bilmeniz Gereken Her Şey

Aspirin İntoleransı. Aspirin, bilinen en eski ilaçlardan biridir ve Geleneksel Çin Tıbbı da dahil olmak üzere birçok geleneksel tıp uygulamasında yaygındır. Aspirin, başlangıçta bitkilerden elde edilirken günümüzde sentetik olarak üretilmektedir. Zamanla aspirine benzer çok sayıda ilaç geliştirilmiştir ve bu ilaç grubu Non-Steroidal Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAID’ler) olarak bilinir. Diğer yaygın NSAID’ler arasında naproksen ve ibuprofen (Nurofen gibi markalarla bilinir) bulunur.

Aspirin Hakkında Temel Bilgiler 📝

• Aspirin, çok farklı türde ilacın içinde bulunabilir.
• Nazal polipleri ve astımı olan bazı kişiler aspirine karşı özellikle hassas olabilir.
• Aspirine karşı bir hassasiyetiniz varsa, ilaç etiketlerini çok dikkatli okumanız gerekir.

NSAID’ler: Faydaları ve Yan Etkileri

NSAID’ler, ağrı ve ateş için çok etkili ilaçlar olabilir. Vücutta doku iltihabına ve ateşe yol açan bileşiklerin üretimini engelleyerek çalışırlar. Aspirin ayrıca kanın pıhtılaşma yeteneğine müdahale ederek kanı “inceltir” ve bu nedenle kalp krizi ve felç riski taşıyan kişilerde doktorlar tarafından kullanılır. Hatta aspirinin belirli kanser türlerinin riskini azaltabileceğine dair yeni kanıtlar da ortaya çıkmaktadır.

Tüm ilaçlar gibi, aspirin ve NSAID’lerin de yan etkileri vardır. Yüksek dozlarda yaygın yan etkiler arasında morarma ve mide rahatsızlığı (hatta ülser veya bağırsak kanaması) bulunur. Çok yüksek dozlar kafa karışıklığına veya kulak çınlamasına (tinnitus) neden olabilir. Aspirin, çocuklarda Reye sendromu olarak bilinen ciddi karaciğer hasarını tetikleyebileceği için kullanılmamalıdır. İbuprofen (Nurofen) ve diğer NSAID’ler ise çocuklarda güvenle kullanılabilir.

Aspirin Alerjisi

Bazı kişilerde aspirine karşı alerjik reaksiyonlar gelişir. Belirtiler genellikle ilacı aldıktan sonraki bir saat içinde ortaya çıkar ve kurdeşen (ürtiker), burun tıkanıklığı veya akıntısı gibi hafif reaksiyonlardan, solunumu etkileyen ciddi reaksiyonlara kadar değişebilir.

Aspirine veya başka bir NSAID’e alerjisi olan çoğu kişi, diğer NSAID’lere reaksiyon göstermez, ancak yüzde 20’ye varan bir oranda gruptaki diğer ilaçlara da reaksiyon görülebilir. Bu nedenle, hangi ilaçlardan kaçınmanız gerektiğini doktorunuzla konuşmanız çok önemlidir.

Dikkatli olun, çünkü aspirin birçok farklı ilacın içinde bulunabilir ve bu her zaman açıkça belirtilmeyebilir. Aspirin içerebilecek ilaç türleri şunlardır:

• Soğuk algınlığı ve grip ilaçları
• Baş ağrısı, adet sancısı ve sinüs ağrısı için kullanılan ağrı kesiciler
• Bazı antasitler (mide asidi gidericiler)
• İnflamatuar bağırsak hastalığı için kullanılan ilaçlar
• Birçok tamamlayıcı ve alternatif tıp ürünü, özellikle ağrı ve eklem sorunları için kullanılanlar
• Diş çıkarma jelleri

Aspirine karşı hassasiyetiniz varsa, ilaç etiketlerini çok dikkatli okumanız gerekir. Her zaman önce doktorunuza veya eczacınıza danışın. Kurdeşen (ürtiker), burun/sinüs problemleri veya astım gibi rahatsızlıkları olan kişiler, bu rahatsızlıklara sahip olmayan kişilere göre aspirin alerjisi açısından genellikle daha yüksek risk altındadır.

Aspirin Desensitizasyonu Nedir?

Nazal polipleri ve astımı olan bazı kişiler aspirine karşı özellikle hassas olabilir. Bu kişileri ve aspirin alerjisi olan diğer kişileri desensitize etmek (duyarsızlaştırmak) mümkündür. Bu işlem, vücudu ilacı tolere etmeye alıştırmak için zamanla çok küçük ama giderek artan dozlarda aspirin vermeyi içerir. Bu işlem sadece aspirin desensitizasyonu konusunda deneyimli doktorlar tarafından yapılmalıdır.

Gıdalardaki Salisilatlar Hakkında Ne Biliyoruz?

Doğal olarak oluşan salisilatlar, çok çeşitli bitkisel gıdalarda ve bakterilerde bulunur. Metil-salisilat ve diğer salisilat tuzlarını içerirler. Bazı araştırmacılar doğal olarak salisilat bakımından zengin gıdaların intolerans semptomlarına neden olabileceğini öne sürse de, bunu destekleyen yayınlanmış hiçbir bilimsel çalışma yoktur. Astımı olan veya aspirine alerjisi olan çoğu insan, salisilat bakımından zengin yiyecekleri sorunsuzca yiyebilir.

Bunun nedeni, aspirinin asetil grubu adı verilen özel bir molekül içermesi, doğal olarak oluşan salisilatların ise çoğunlukla asetillenmemiş olması olabilir. Aspirin, ürtikeri olan bazı kişilerde semptomları tetikleyebilirken, doğal olarak salisilat bakımından zengin gıdaların aynı şeyi yapıp yapmadığı konusu çok belirsizdir.

Nadiren, aspirin alerjisi olan ve aynı zamanda astım, nazal polip ve sinüzit/rinit şikayetleri bulunan kişiler, yüksek düzeyde doğal salisilat içeren gıdalar tükettiklerinde belirti yaşayabilirler. Bu durum, çoğunluğu değil, yalnızca çok az sayıda kişiyi etkiler. Bu nedenle düşük salisilatlı diyetler, rutin bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmez.

Gıdalardaki salisilatların semptomlara neden olup olmadığını anlamanın en iyi yolu, yüksek salisilatlı gıdalardan iki ila dört hafta boyunca kaçınmak ve belirtilerin iyileşip iyileşmediğini gözlemlemektir. Yüksek düzeyde salisilat içeren gıdalar şunlardır:

• Çay (meyve ve papatya çayı hariç)
• Kahve
• Kuru otlar ve baharatlar
• Karabiber
• Ekşi yeşil elmalar
• Kiraz, çilek
• Kuru meyveler
• Domates (taze, püre ve ketçap)
• Meyve suları
• Elma şırası (cider), şarap
• Nane şekeri ve meyan kökü

Eğer bu diyet belirtilerinizde hiçbir fark yaratmadıysa, tüm bu gıdaları diyetinize yeniden dahil etmelisiniz. Bu önemlidir, çünkü gıdalardaki salisilatlar kanser ve kalp hastalıklarının önlenmesinde önemli bir rol oynayabilir. Eğer bu gıdaları diyetten çıkarmak size iyi geldiyse ve devam etmek istiyorsanız, diyetinizin besin değeri açısından yeterli olduğundan emin olmak ve size uygun gıdalar konusunda tavsiye almak için mutlaka bir diyetisyene danışmalısınız.

Alıntı: Aspirin Intolerance and Salicylates | Allergy UK | National Charity