💧 Basınç Kaybı & Sürtünme Hesaplayıcı: Pompanız Neden Yetersiz Kalıyor?

Mekanik tesisatta bir pompanın görevi, suyu A noktasından B noktasına taşımaktır. Ancak bu süreçte pompa, suyun hareketine karşı koyan ve “kayıp” olarak adlandırılan üç temel düşmanla savaşmak zorundadır. Eğer pompa gücünüz (basma yüksekliği), bu üç kaybın toplamından daha az ise, su B noktasına istediğiniz basınçta veya debide ulaşamaz.

Bu Gelişmiş Basınç Kaybı Hesaplayıcı, Darcy-Weisbach denklemini (hidrolik mühendisliğindeki en doğru yöntem) kullanarak bu kayıpları hassas bir şekilde hesaplamak ve doğru pompa seçimi yapmanızı sağlamak için tasarlanmıştır.

Pompanızın Savaşması Gereken 3 Temel Kayıp

Bu araç, bir pompa seçimi için gereken “Toplam Dinamik Yük” (Total Dynamic Head – TDH) değerini, yani mSS (metre Su Sütunu) cinsinden pompa basma yüksekliğini hesaplar. Bu yük, üç ana bileşenden oluşur:

1. Yükseklik Kaybı (Statik Yük / Elevation Head)

Bu, en basit kayıptır: Suyu dikey olarak ne kadar yukarı taşıyorsunuz? Suyu 40 metre yukarıdaki bir depoya basıyorsanız, pompanız sadece bu iş için en az 40 mSS (yaklaşık 4 bar) güce ihtiyaç duyar. Bu, Dikey Boru Uzunluğu (m) olarak girdiğiniz değerdir.

2. Ana Kayıp (Major Loss / Sürtünme Kaybı)

Bu, suyun boru iç duvarlarına sürtünmesinden kaynaklanan enerji kaybıdır. Bu kayıp;

• Boru Uzunluğu: Boru ne kadar uzunsa, kayıp o kadar artar.
• Boru Çapı: Boru ne kadar darsa, kayıp karesiyle artar.
• Akış Hızı: Su ne kadar hızlıysa, kayıp karesiyle artar.
• Boru Pürüzlülüğü: Boru malzemesi ne kadar pürüzlüyse (örn: Galvaniz > PVC) kayıp o kadar artar.

3. İkincil Kayıp (Minor Loss / Ek Parça Kaybı)

Bu, genellikle en çok ihmal edilen kayıptır. Su, düz bir boruda akmayı sever. Yaptığı her yön değişikliği (dirsek), daralma (vana) veya birleşme (T-parçası), suyun akışını bozar ve bir kayıp yaratır. Bu araç, projenizdeki tüm dirsek, vana, filtre ve çekvalfleri listeye eklemenize ve bunların toplam “K” katsayısı üzerinden yarattığı kaybı hesaba katmanıza olanak tanır.

🎯 Aracımız Sizin İçin Hangi Hesapları Yapar?

Siz sadece temel verileri girersiniz, araç arka planda şu adımları izler:

1. Akışkan Özellikleri: Girdiğiniz Sıcaklık (°C) değerine göre suyun Yoğunluğunu ($\rho$) ve Kinematik Viskozitesini ($\nu$) otomatik olarak bulur. (Sıcak su, soğuk suya göre daha az sürtünür).
2. Akış Hızı (v): Girdiğiniz Debi (L/s) ve Boru İç Çapı (mm) değerlerinden suyun hızını (m/s) hesaplar.
3. Reynolds Sayısı (Re): Akışın karakterini belirler (Laminer veya Türbülanslı).
4. Sürtünme Faktörü (f): Girdiğiniz Boru Malzemesi (pürüzlülük) ve Reynolds sayısını kullanarak Swamee-Jain denklemi ile sürtünme katsayısını bulur.
5. Kayıpları Toplar:
   • Ana Kaybı (m): (f) değerini ve toplam boru uzunluğunu kullanarak hesaplar.
   • İkincil Kaybı (m): Eklediğiniz tüm ek parçaların (dirsek, vana vb.) toplam K değerini kullanarak hesaplar.
   • Yükseklik Kaybı (m): Girdiğiniz dikey uzunluktur.
6. Nihai Sonuç (mSS):
   • Toplam Sürtünme Kaybı (m): Ana Kayıp + İkincil Kayıp.
   • Toplam Pompa Basma Yüksekliği (mSS): (Toplam Sürtünme Kaybı) + (Yükseklik Kaybı). Bu, almanız gereken pompanın minimum basma yüksekliğidir.
   • Basınç Düşüşü (bar): Sadece sürtünme kayıplarının bar cinsinden karşılığıdır.

❗ Yasal Uyarı

Bu hesaplayıcı, Darcy-Weisbach ve Swamee-Jain denklemlerini kullanan profesyonel bir ön tasarım aracıdır. Hesaplamalar, girilen verilere ve genel kabul görmüş akışkanlar mekaniği formüllerine dayanmaktadır.

Bu araç, profesyonel bir mühendislik projesi veya detaylı hidrolik analiz yerine geçmez. Pompaların NPSH (Net Pozitif Emme Yüksekliği) değeri, kavitasyon riski ve sistem eğrisi analizi gibi detaylı hesaplamalar, kritik projeler için mutlaka yetkili bir Makine Mühendisi tarafından yapılmalıdır.

...

Yasal Uyarı ve Sorumluluk Reddi: Bu blogda yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve yayınlandığı tarihteki mevcut bilimsel verilere dayanarak hazırlanmıştır. Söz konusu bilgiler, profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmez. Sağlığınızla ilgili herhangi bir soru, endişe veya ihtiyaç durumunda, lütfen bir doktora ya da yetkin bir sağlık kuruluşuna başvurunuz. Bu blogda sunulan bilgilerin kullanımı tamamen okuyucunun sorumluluğundadır. Blog sahibi, yazarlar veya bağlı kuruluşlar, bu içeriklerin doğruluğu, güncelliği veya eksiksizliği konusunda herhangi bir garanti vermez ve bu bilgilerin kullanımından kaynaklanabilecek doğrudan veya dolaylı herhangi bir zarar veya kayıptan sorumlu tutulamaz. Sağlık durumunuza ilişkin kararlar almadan önce, mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız gerektiğini unutmayınız. Bu blog, tıbbi bir hizmet sunmamakta olup yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır.