Su diyeti, kilo kaybı ve bazı kronik hastalıkların riskinin azalması gibi çeşitli sağlık faydaları sunabilir. Ancak, bu diyetin bazı riskleri de vardır ve herkes için uygun olmayabilir.
Yiyecek alımını sınırlama yöntemi olan oruç, binlerce yıldır uygulanmaktadır.
Su diyeti, su dışında her şeyi kısıtlayan bir oruç türüdür. Son yıllarda, hızlı bir şekilde kilo vermek için popüler hale gelmiştir.
Çalışmalar, su diyetinin sağlık faydaları olabileceğini göstermiştir. Örneğin, bazı kronik hastalıkların riskini azaltabilir ve vücudunuzun eski hücre parçalarını parçalayarak ve geri dönüştürerek otofaji sürecini uyarabilir.
Ancak, su diyeti üzerine yapılan insan çalışmaları oldukça sınırlıdır. Dahası, birçok sağlık riski taşır ve herkes için uygun değildir.
Bu makale, su diyetinin nasıl çalıştığı, faydaları ve tehlikeleri hakkında genel bir bakış sunmaktadır.
Su Diyeti Nedir?
Su diyeti, su dışında hiçbir şey tüketemediğiniz bir oruç türüdür.
Çoğu su diyeti 24-72 saat sürer. Tıbbi gözetim olmadan su diyetini bu süreden daha uzun süre takip etmemelisiniz.
İnsanların su diyetini denemesinin birkaç nedeni vardır:
- Dini veya manevi nedenler
- Kilo vermek
- “Detoks” yapmak
- Sağlık faydaları için
- Bir tıbbi prosedüre hazırlık
İnsanların su diyetini denemelerinin ana nedeni sağlıklarını iyileştirmektir.
Aslında, birkaç çalışma su diyetini bazı etkileyici sağlık faydalarıyla ilişkilendirmiştir; bu faydalar arasında bazı kanser türleri, kalp hastalığı ve diyabet riskinin azalması yer almaktadır.
Su diyeti aynı zamanda otofajiyi teşvik edebilir, bu süreçte vücudunuz eski ve potansiyel olarak tehlikeli hücre parçalarını parçalar ve geri dönüştürür.
Limon detoks temizliği gibi popüler diyetler su diyetini model almıştır. Limon detoks temizliği, günde birkaç kez limon suyu, su, akçaağaç şurubu ve acı biber karışımını 7 gün boyunca içmenize izin verir.
Ancak, su diyeti birçok risk taşır ve çok uzun süre takip edilirse çok tehlikeli olabilir.
Özet: Su diyeti, su dışında hiçbir şey tüketemediğiniz bir oruç türüdür. Kronik hastalık riski ve otofaji ile ilişkilidir, ancak birçok risk de taşır.
Su Diyeti Nasıl Yapılır?
Su diyeti yapmaya nasıl başlanacağına dair bilimsel bir kılavuz yoktur.
Ancak, bazı grupların tıbbi gözetim olmadan su diyeti yapmamaları gerekir. Bu gruplar arasında gut, diyabet (hem tip 1 hem tip 2) ve yeme bozuklukları olan kişiler, yaşlı yetişkinler, hamile olanlar ve çocuklar bulunur.
Eğer daha önce hiç su diyeti yapmadıysanız, vücudunuzu yiyeceksiz kalmaya hazırlamak için 3-4 gün harcamak iyi bir fikirdir.
Bunu, her öğünde daha küçük porsiyonlar yiyerek veya günün bir kısmında oruç tutarak yapabilirsiniz.
Su Diyeti (24-72 saat)
Su diyeti sırasında su dışında hiçbir şey yiyip içemezsiniz.
Çoğu insan, su diyeti sırasında günde iki ila üç litre su içer.
Su diyeti 24-72 saat sürer. Sağlık riskleri nedeniyle tıbbi gözetim olmadan bu süreden daha uzun süre su diyeti yapmamalısınız.
Bazı insanlar su diyeti sırasında kendilerini zayıf veya baş dönmesi hissedebilir ve bu nedenle kaza yapmamak için ağır makineler kullanmaktan ve araç sürmekten kaçınmak isteyebilirler.
Diyet Sonrası (1-3 gün)
Su diyetinden sonra büyük bir öğün yeme dürtüsüne karşı koymalısınız.
Çünkü oruçtan sonra büyük bir öğün yemek rahatsız edici semptomlara neden olabilir.
Bunun yerine, orucunuzu bir smoothie veya daha küçük öğünlerle bozun. Gün içinde kendinizi daha rahat hissettikçe daha büyük öğünler eklemeye başlayabilirsiniz.
Diyet sonrası aşama, özellikle daha uzun oruçlardan sonra çok önemlidir. Bunun nedeni, vücudun sıvı ve elektrolit seviyelerinde hızlı değişiklikler geçirdiği potansiyel olarak ölümcül bir durum olan yeniden beslenme sendromu riski altında olabilmenizdir.
Bu aşama genellikle bir gün sürer, ancak 3 veya daha fazla gün boyunca oruç tutanlar, daha büyük öğünler yemeye başlamadan önce rahat hissetmek için 3 güne kadar ihtiyaç duyabilirler.
Özet: Su diyeti genellikle 24-72 saat sürer ve ardından diyet sonrası bir aşama gelir. Su diyetine yeni başlayanlar, vücutlarını yiyeceksiz kalmaya hazırlamak için 3-4 gün harcayarak porsiyon boyutlarını azaltabilir veya günün bir kısmında oruç tutabilirler.
Su Diyetinin Potansiyel Faydaları
Hem insan hem de hayvan çalışmaları, su diyetini çeşitli sağlık faydalarıyla ilişkilendirmiştir.
İşte su diyetinin bazı sağlık faydaları:
Otofajiyi Teşvik Edebilir
Otofaji, hücrelerinizin eski parçalarının parçalanıp geri dönüştürüldüğü bir süreçtir.
Çeşitli hayvan çalışmaları, otofajinin kanser, Alzheimer ve kalp hastalıkları gibi hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
Örneğin, otofaji, hücrelerinizde hasarlı parçaların birikmesini önleyebilir, bu da birçok kanser türü için bir risk faktörüdür. Bu, kanser hücrelerinin büyümesini engellemeye yardımcı olabilir.
Hayvan çalışmaları, su diyetinin otofajiyi teşvik ettiğini tutarlı bir şekilde bulmuştur. Ayrıca, hayvan çalışmaları, otofajinin yaşam süresini uzatmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Ancak, su diyeti, otofaji ve hastalık önleme üzerine yapılan insan çalışmaları çok azdır. Otofajiyi teşvik etmek için daha fazla araştırma gerekmektedir.
Kan Basıncını Düşürmeye Yardımcı Olabilir
Araştırmalar, tıbbi gözetim altında yapılan uzun süreli su diyetlerinin yüksek tansiyonu olan insanlarda kan basıncını düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Bir çalışmada, aşırı kilolu veya obez olan 48 kişide tıbbi gözetim altında ortalama 17 gün su diyeti yapılmasının, sistolik kan basıncında düşüşlere yol açtığı bulunmuştur.
Ayrıca, LDL (kötü) kolesterol seviyelerinde ve inflamasyonda iyileşmelerle ilişkilendirilmiştir.
Benzer şekilde, başka bir inceleme, su diyetinin yüksek tansiyonu olan kişilerde kan basıncı seviyelerini ve vücut ağırlığını önemli ölçüde azaltabileceği sonucuna varmıştır.
Yine de, kısa süreli su diyetleri (24-72 saat) ve kan basıncı arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
İnsülin ve Leptin Hassasiyetini İyileştirebilir
İnsülin ve leptin, vücudun metabolizmasını etkileyen önemli hormonlardır. İnsülin, vücudun kan akışından besinleri depolamasına yardımcı olurken, leptin vücudun tok hissetmesini sağlar.
Araştırmalar, su diyetinin vücudun leptin ve insüline karşı daha hassas hale gelmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Daha fazla hassasiyet, bu hormonların daha etkili olmasını sağlar.
Örneğin, daha fazla insülin hassasiyeti, vücudunuzun kan şekeri seviyelerini daha verimli bir şekilde düşürmesini sağlar. Aynı zamanda, daha fazla leptin hassasiyeti, vücudunuzun açlık sinyallerini daha verimli işlemesine ve dolayısıyla obezite riskini azaltmasına yardımcı olabilir.
Birçok Kronik Hastalık Riskini Azaltabilir
Su diyetinin diyabet, kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıkların risk faktörlerini azaltabileceğine dair bazı kanıtlar vardır.
2013 yılında yapılan bir çalışmada, 30 sağlıklı yetişkin 24 saatlik bir su diyeti uygulamıştır. Diyetten sonra, kalp hastalığı için bir risk faktörü olan trigliseridlerin kan seviyeleri önemli ölçüde düşük bulunmuştur.
Bazı araştırmalar, su diyetinin kalbi serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan koruyabileceğini de öne sürmektedir.
Serbest radikaller, hücrelerin parçalarına zarar verebilen kararsız moleküllerdir. Birçok kronik hastalıkta rol oynadıkları bilinmektedir.
Ayrıca, hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalar, su diyetinin kanser hücrelerinin büyümesine yardımcı olan genleri baskılayabileceğini bulmuştur. Kemoterapinin etkilerini de artırabilir.
Unutmayın, su diyetinin insanlarda etkilerini analiz eden çalışmalar çok azdır. Tavsiyelerde bulunmadan önce insanlar üzerinde daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Özet: Araştırmalar, su diyetinin birçok kronik hastalık riskini azaltabileceğini ve otofajiyi teşvik edebileceğini göstermektedir. Ancak, çoğu araştırma hayvanlar veya kısa süreli çalışmalara dayanmaktadır. Tavsiyelerde bulunmadan önce daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
Su Diyetinin Tehlikeleri ve Riskleri
Su diyeti bazı faydalar sağlayabilse de sağlık riskleri de taşımaktadır.
İşte su diyetinin bazı tehlike ve riskleri:
Yanlış Türde Kilo Kaybedebilirsiniz
Su diyeti kalori alımını kısıtladığı için muhtemelen hızla kilo vereceksiniz. Ancak, başlangıçta kaybettiğiniz kilonun çoğu su, karbonhidratlar ve hatta küçük bir miktar kas kütlesinden kaynaklanabilir.
Susuz Kalabilirsiniz
Garip gelse de su diyeti susuz kalmanıza neden olabilir. Bunun nedeni, günlük su alımınızın yaklaşık %20-30’unun yediğiniz yiyeceklerden gelmesidir. Aynı miktarda su içiyor ancak yiyecek tüketmiyorsanız, yeterince su almıyor olabilirsiniz.
Susuz kalmanın belirtileri arasında baş dönmesi, bulantı, baş ağrısı, kabızlık, düşük tansiyon ve düşük verimlilik bulunur. Susuzluğu önlemek için normalden daha fazla su içmeniz gerekebilir.
Ortostatik Hipotansiyon Yaşayabilirsiniz
Su diyeti nedeniyle susuz kalmak, ortostatik hipotansiyona yol açabilir. Ortostatik hipotansiyon, ani ayağa kalktığınızda tansiyonun düşmesi olarak tanımlanır ve baş dönmesi, sersemlik ve bayılma riski oluşturabilir.
Su diyeti sırasında ortostatik hipotansiyon yaşarsanız, araç kullanmak veya ağır makineler çalıştırmak gibi faaliyetlerden kaçınmanız gerekebilir. Baş dönmesi ve bayılma riski bir kazaya yol açabilir. Bu belirtileri su diyeti sırasında yaşarsanız, bu tür bir oruç sizin için uygun olmayabilir.
Su Diyeti Bazı Tıbbi Durumları Kötüleştirebilir
Su diyeti nispeten kısa olsa da bazı durumlar su diyeti nedeniyle kötüleşebilir. Aşağıdaki tıbbi durumları olan kişiler, bir sağlık profesyonelinden tavsiye almadan su diyeti yapmamalıdır:
- Gut: Su diyeti, gut atakları için bir risk faktörü olan ürik asit üretimini artırabilir.
- Yeme Bozuklukları: Yeme bozukluğu olan kişilerde oruç tutmanın, düzensiz yeme davranışlarını teşvik edebileceğine dair kanıtlar vardır.
Özet: Su diyeti bazı sağlık faydaları sağlayabilse de birçok risk ve tehlike taşır. Örneğin, su diyeti kas kaybına, susuz kalmaya, tansiyon değişikliklerine ve çeşitli diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Su Diyeti Kilo Vermenize Yardımcı Olur mu?
Diğer oruç türleri gibi, su diyeti de kilo vermenize yardımcı olabilir.
Ancak, bu diyet birçok sağlık riski taşır.
Oruç tutmanın faydalarından yararlanmak ve aynı zamanda kilo vermek istiyorsanız, aralıklı oruç ve gün aşırı oruç tutma, 24-72 saatlik su diyetine göre muhtemelen daha etkili yaklaşımlardır.
Bu oruçlar benzer sağlık faydaları sağlar ancak daha uzun süreler boyunca uygulanabilir, çünkü yiyecek tüketimine izin verirler ve bu da besin eksiklikleri riskini azaltır.
Özet: Su diyeti kilo vermenize yardımcı olabilir, ancak diğer oruç türleri, oruç tutmanın ve kilo vermenin faydalarını daha az riskle sunabilir.
Sonuçlar
Su diyeti, bazı sağlık faydaları olabilecek popüler bir oruç yöntemidir.
Ancak, su diyetinin sağlık faydalarının çoğu hayvan çalışmalarında gözlemlenmiştir ve aynı etkiler insanların üzerinde geçerli olmayabilir.
Su diyeti ayrıca, özellikle 3 günden daha uzun süre oruç tutarsanız veya gut ya da diyabet gibi tıbbi durumlarınız varsa, birçok risk taşır.
Oruç tutmanın sağlık faydalarından yararlanmak istiyorsanız, aralıklı oruç veya gün aşırı oruç gibi daha güvenli yöntemleri deneyin. Bu oruçlar, bazı yiyecekleri tüketmenize izin vererek, uzun vadede daha kolay uygulanabilir hale getirir.
