Tip 3 saf su, yaygın olarak cihaz besleme suyu olarak adlandırılan, en düşük kaliteli ve en düşük maliyetli laboratuvar suyu üretme tekniğidir. Ultra saf su üretmek için ön arıtma amacıyla Tip 3 su tercih edilir.
Kirleticilerin yaklaşık %90-99’unu gideren ters ozmos (RO) kullanılarak üretilir. RO işleminde su membranlar üzerinde bulunan gözeneklerden, yüksek basınç altında geçmeye zorlanır. Bu işlem esnasında su molekülleri ve bazı inorganik moleküller gözeneklerden geçebilirken suyun içindeki maddelerin çoğu bu gözeneklerden geçemez ve konsantre su olarak dışarı atılır. Besleme suyu sıcaklığı, basıncı ve RO membranının fiziksel durumu, membran geçirgenlik oranlarını etkileyen parametrelerdir. Bu nedenle, RO suyu özel olarak sınıflandırılamaz.
Ters Osmoz Membranı Gözenek Boyutları
Tip 3 Saf Su Nerelerde Kullanılır? Uygulama Alanları
Laboratuvar bulaşık makinalarında, nemli odalarda ve otoklavlarda Tip 3 su kullanılması önerilir.
- Laboratuvar cam malzemelerinin yıkanması ve durulanması
- Su banyoları, otoklavlar, chiller cihazları, ultrasonik banyolar ve sirkülasyonlu su banyolarının doldurulması
- Tip 1 kalitede ultra saf su üreten cihazların beslenmesi
- Diğer bütün Tip 3 saf su uygulamaları
Tip 3 Saf Su Nedir? Tip 3 Saf Su Nasıl Üretilir?
Laboratuvarda Kullanılan Su Çeşitleri
Laboratuvarlarda kullandığımız sular genellikle günlük olarak tüketilir. Son yıllarda teknolojik gelişmelere paralel birçok uygulama için farklı niteliklerde su gereksinimi olduğu fark edilmiş ve bu ihtiyaçları karşılamak üzere sistemler geliştirilmiştir.
Laboratuvar sularının kullanımları yapılacak analizin niteliğine göre şekillenmektedir. Sistemler bu gereksinimleri karşılayacak nitelikte seçilmelidir. Doğru kalitede su kullanmak doğru sonucu elde etmek için oldukça önemlidir. Bununla birlikte ihtiyacı karşılayan optimum şartların sağlandığı bir sistem maliyetler açısından oldukça önemlidir.
Su kalitesi ayrıca analiz güvenliği ve tekrarlana bilirlik açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle yapılacak analizin niteliğine göre su kalitesi seviyeleri standartlarda belirtilmiştir. Çalışmalarda bu standartlarda yer alan seviyeler göz önüne alınarak analizler gerçekleştirilmelidir.
Genellikle laboratuvar kullanılan sular; musluk suyu, Tip 1 Saf Su, Tip 2 Saf Su ve Tip 3 Saf Su olmak üzere 4 grupta sınıflandırılır.
Musluk Suyu
Musluk suyu şebekeden direkt olarak alınan ve organik, inorganik ve mikrobiyal açıdan parametreleri bilinmeyen sudur. Bu su genel temizlik çalışmalarında, cam ve plastik malzemelerinin yıkanmasında kullanılır. Ancak cam ve plastik malzemelerin yıkanmasında kullanıldığında son durulama suyu saf su olarak seçilmelidir.
Tip 2 Saf Su Nedir?
Tip 2 saf sular “Saf Su (Pure Water)” olarakta bilinir ve Tip 1 Ultrasaf su sistemini beslemek için ön arıtılmış suyu sağlar. Genel laboratuvar sınıfı su olarak da bilinen Tip 2 saf su, ters ozmoz (RO) kombinasyonu ve iyon değişimi veya elektrik iyon değişimi (EDI) gibi ek bir teknoloji ile üretilir. RO ile elde edilmiş suya sentetik reçineler kullanılarak deiyonizasyon işlemi uygulanır ve iyonlar uzaklaştırılır.
İyonlar elektriksel olarak yüklü atomlar veya suda bulunan, net negatif veya pozitif yükü olan moleküllerdir. Yıkama işlemlerinde veya çözücü olarak su kullanan birçok uygulama için, bu iyonlar safsızlık olarak kabul edilir ve sudan uzaklaştırılmalıdır. Pozitif yüke sahip iyonlara “Katyonlar”, negatif yüke sahip iyonlara “Anyonlar” denir. İyon değiştirme reçineleri, deiyonize saf su (H2O) oluşturmak üzere istenmeyen katyonları ve anyonları sırasıyla hidrojen ve hidroksil ile değiştirmek için kullanılır.
İyon değişim işlemi su, iyon değişimini sağlayan kartuşlardan geçerken iyon değiştirici reçine ile etkileşime girerek bir dizi kimyasal tepkimeye tabi tutulur ve bu sayede suda çözünmüş mineral tuzların tümü uzaklaştırılır.
Sonuç olarak Tip 2 su sisteminde ters ozmoz işlemi ve iyonlardan uzaklaştırma işlemi sonucunda iletkenliği 1-15MΩ-cm olan deiyonize su elde edilmiş olur. Deiyonize suya aynı zamanda demineralize su denilebilir.
Laboratuvarlarda genellikle saf su(deiyonize) ve distile su kavramları aynıymış gibi kullanılır. Aslında Tip 2 su ve distile su farklı yöntemlerle üretilir. Distile su, suyun ısıtılıp yoğunlaştırılmasıla elde edilirken, Tip 2 saf su RO ve deiyonizasyon işlemleriyle elde edilir. Bu nedenle içeriklerinde ve kullanım amaçlarında farklılıklar vardır. Suyun kaynağına göre distile su, Tip 2 saf sudan daha saf olabilir ancak bu daha iyi olduğu anlamına gelmez. Özellikle maliyet ve verimlilik söz konusu olduğunda her iki su içinde avantaj ve dezavantajlar vardır. Uygulanacak işleme göre bu belirlenmelidir.
Tip 2 Saf Su Nerelerde Kullanılır?
Tıbbi Biyokimya Analizörleri, Biyo-Mühendislik Ekipmanları ve Yarı-İletkenler İçin
Tip 2 Saf su Uygulama Alanları
- Tampon çözelti hazırlama
- Mikrobiyolojik kültür ortamı hazırlama
- Klinik biyokimya ve biyomedikal analiz cihazları
- Kimyasal analizler ve sentez çözeltilerinin hazırlanması
- Tip 1 kalitede ultra saf su üreten cihazların beslenmesi
- Diğer bütün Tip 2 saf su uygulamaları
Tip 2 saf su genellikle mikro preparat hazırlama, mikrobiyoloji ortamı hazırlama, tanı endüstrisindeki biyokimya analizörlerinde ve kimya analizleri için reaktiflerin, tamponların hazırlanmasında kullanılabilir.
Tip 1 Saf Su Nedir? ( Tip 1 Ultra Saf Su Nedir?)
Laboratuar suyunun en saf derecesi olan Tip I su, ultra saf su olarak da adlandırılır. 25 ° C’de 18.2 MΩ-cm dirençle, ultra saf (Tip 1) su, analitik laboratuvarlar için bir gerekliliktir.
Bu tür sular direnci etkilemeyen ve direnç değeri üzerinden ölçülemeyen organik kirleticiler, endotoksinler ve nükleazları içerebilir. Bunları ortamdan uzaklaştırmak için ek donanımlar kullanılmalıdır. Bakterileri ve organik maddeleri yok etmek amacıyla 185 nm ve 254 nm ışık yayan bir UV lamba bulundurabilirler. Su UV ışık içinden geçer ve geçerken ışık mikroorganizmaların üreme işlevleri için ihtiyaç duyulan genetik molekülüne zarar vererek çoğalmalarını önler. Böylelikle enfeksiyon önlenmiş olur.
DNase/RNase içermeyen bir su elde etmek istenirse ultra filtrasyon (UF) içeren bir sistem kullanılabilir. Boyut dışlama teknolojisi kullanılarak ultra filtrasyon işlemi sağlanır. Ultra saf su elde etmek için kullanılan sistemlerde uygulamaya göre ek donanımlar kullanılabilir.
Tip I suyun; HPLC, kütle spektrometresi, iz element analizi, pirojene duyarlı uygulamalar, moleküler biyoloji uygulamaları, elektrokimya, elektorforez, hücre ve doku kültürü ve biyoteknoloji gibi son derece kritik uygulamalarda kullanılması tavsiye edilir.
Tip 1 Ultra Saf Su Nerelerde Kullanılır?
Kromatografi ve Spektroskopi Uygulamaları İçin
Tip 1 Ultra Saf Su Uygulama Alanları
- GC, HPLC gibi gelişmiş kromatografi ve analitik teknikler
- AA, ICP, ICP-MS ve diğer atomik spektroskopi teknikleri
- Kütle spektrometresi (MS) analizleri
- Elektrokimya, immunokimya
- Hücre kültürü ortamlarının hazırlanması, mikrobiyoloji
- Moleküler biyoloji uygulamaları için çözelti hazırlama (DNA dizileme, PCR)
- Elektroforez çözeltilerinin hazırlanması
- Diğer bütün Tip 1 ultra saf su uygulamaları
Sonuç olarak; her bir su türü farklı bir işleme tabi tutularak elde edilmektedir. Bu nedenle laboratuvarda su seçimi için yapacağınız uygulama oldukça önem kazanmaktadır. Maliyet, verimlilik, tekrarlana bilirlik gibi ihtiyaçlarınızı iyi belirleyerek en uygun sistemi seçmelisiniz.
Her bir su derecesinin sahip olması gerekli teknik özellikler; International Organization for Standardization(ISO), American Section of the International Association for Testing Materials (ASTM), Clinical & Laboratory Standards Institute(CLSI) gibi uluslararası standartlarda belirtilmiştir. Ayrıca ilaç ve biyofasmasötik uygulamalarında United States Pharmacopeia (USP), European Pharmacopoeia (EP), Japanese Pharmacopoeia (JP) ve British Pharmacopoeia (BP) referans alınmalı ve bunlara atıfta bulunulmalıdır.
