EPA (Çevre Koruma Ajansı) İçme Suyundaki PFAS’a Karşı Sert Önlemler Alıyor. Bu ‘Sonsuza Dek Var Olan Kimyasallar’ Hakkında Bilmeniz Gerekenler EPA (Çevre Koruma Dairesi), içme suyunda bulunan zehirli PFAS kimyasallarını düzenlemek için harekete geçiyor.
Çevre Koruma Dairesi (EPA), insanlarda ve hayvanlarda zararlı sağlık etkileriyle bağlantılı olan perfloroalkil ve polifloroalkil maddeleri -genellikle PFAS olarak adlandırılan iki kimyasal- ile ilgili yeni ve güncellenmiş içme suyu sağlık tavsiyelerini duyurdu. EPA, Haziran ayında yaptığı bir açıklamada, ajansın “yeni elde edilen bilimsel verilere uygun olarak ve halk sağlığını koruma sorumluluğu doğrultusunda” dört içme suyu “PFAS sağlık tavsiyesi” yayınladığını söyledi. Yeni tavsiyelerde, beklenmeyen olumsuz sağlık etkilerinin oluşmasının beklenmediği PFAS içme suyu kirlilik seviyesi belirtiliyor. [Çevre Koruma Ajansı], açıklamasında, ülke genelinde eyaletlere ve bölgelere PFAS ve “içme suyundaki diğer gelişmekte olan kirleticileri” ele almak için 1 milyar dolarlık hibe fonu sağlandığını da duyurdu. Bu finansmanın ilk 5 milyar doları, ajansta zararlı kimyasallardan orantısız şekilde etkilendiği belirtilen küçük ve dezavantajlı topluluklardaki içme suyundaki PFAS’ı azaltmak için ayrılmıştır.
Peki PFAS nedir? Ve neden endişe kaynağı oluyorlar? Bu kimyasalların nereden geldiğine, halk sağlığını nasıl etkilediğine ve neden dört yeni ömür boyu (yaşam boyu) içme suyu sağlığı tavsiyesinin konusu olduklarına daha yakından bakalım.
PFAS Nedir?
1930’larda icat edilen bir insan yapımı kimyasal sınıfı olan PFAS, 1940’larda ve 1950’lerde çok çeşitli ürünlerde ve üretim süreçlerinde yaygın olarak kullanılmaya başladı. Örneğin Teflon, başlangıçta Perflorooktanoik asit (PFOA) kullanılarak üretildi, Perflorooktan sülfonik asit veya PFOS yangın söndürme köpüklerinde ve halıları leke tutmaz hale getirmek için kullanılırken, PFAS kimyasalları ayrıca su tutmaz giysilerden bazı kozmetik ürünlere ve yağa, suya ve grese dayanıklı olarak tasarlanmış ürünlere kadar her şeyin üretim sürecinin bir parçası olarak kullanılmıştır.
“[PFAS içeren ürün ve süreçler] o kadar farklı ki…” Doğu Carolina Üniversitesi Brody Tıp Fakültesi’nde farmakoloji ve toksikoloji profesörü olan Jamie DeWitt, PhD, Health’e verdiği demeçte şunları söyledi ve ekledi: “…Bunların ürünlerde kullanımı ve birleşmesi, çevrede varlıklarına neden oldu.”
Zehirli Maddeler ve Hastalık Ajansı’nın (ATSDR) web sitesinde açıkladığı gibi: “Üretim ve kullanım sırasında PFAS, toprağa, suya ve havaya geçebilir. Çoğu PFAS (PFOA ve PFOS dahil) bozulmazlar ve bu yüzden çevrede kalırlar.” PFAS kimyasalları, yağ ve suya dayanıklı olmaları ve diğer kimyasallar veya ısıyla kolayca etkileşime girmemeleri nedeniyle özellikle sorunludur.
Çevre ve insan vücudunda bozulmaları son derece yavaş olduğu için PFAS’a “sonsuza dek var olan kimyasallar” denmiştir. Gerçekten sonsuza dek var olmasalar da, doğada bozulmaları muhtemelen yüzyıllar alır. DeWitt, bazı PFAS türlerinin canlı organizmaların vücudunda yıllarca kaldığını söyledi.
Bilim insanları toksisiteleri hakkında daha çok bilgi edindikçe, PFOA ve PFOS içeren 3M ve DuPont gibi ürünlerin başlıca üreticileri, 2000’li yıllarda ABD’de bunların aşamalı olarak bırakılmasını gönüllü olarak kabul ettiler, ancak bu kimyasallar hâlâ dünya çapında kullanılmaktadır. Diğer PFAS türleri ABD’de üretilmeye devam etmektedir.
PFAS’ın Sağlığa Etkileri
DuPont ve 3M, PFOA’nın 1960’larda zehirli olabileceğinden şüphelendi ve 1980’ler boyunca yapılan şirket içi araştırmalar, karaciğeri büyütebileceğini ve hayvanlarda doğum kusurlarına neden olabileceğini gösterdi. 2001 yılında DuPont’a karşı açılan bir toplu dava sonrasında, C8 Sağlık Projesi tarafından PFAS kimyasalına maruz kalan kişilerden toplanan veriler, PFOA maruziyeti ile yüksek kolesterol, ülseratif kolit, tiroid hastalığı, testis kanseri, böbrek kanseri ve gebelik kaynaklı hipertansiyon (PFOA’ya C8 de denmektedir) arasında “olası bağlantılar” olduğunu ortaya koydu.
Daha güncel araştırmalar, ek sağlık etkilerini ortaya çıkarmaya devam ediyor. EPA, tavsiyelerini güncellemesinin temeli olarak, PFOA ve PFOS adlı iki kimyasalın çocuklarda aşıların ne kadar iyi çalıştığını azalttığı bulgularından bahsetmektedir. DeWitt, yapılan diğer araştırmaların ise bu kimyasalları kardiyovasküler hasar, rahimde maruz kalan çocuklarda düşük doğum ağırlığı, yüksek kolesterol, kanser, karaciğer hastalığı ve ciddi bir gebelik komplikasyonu olan preeklampsi ile bağlantılandırabileceğini söyledi.
Araştırmacılar, PFAS’ın bağlantılı oldukları sağlık sorunlarına tam olarak nasıl neden olabileceğini hâlâ tam olarak anlamıyorlar. DeWitt, bunun tamamen net olmasa da, moleküler düzeyde vücuda müdahale ederek, vücutlarımızın doğru çalışması için ihtiyaç duyduğu kimyasal yolları bozabileceklerini söyledi.
DeWitt, “Bu bir milyon dolarlık bir soru” diye ekledi. “Bu sağlık sorunlarının nasıl ortaya çıktığına dair hipotezler var… Moleküler düzeyde PFAS’ın vücutlarımızdaki birçok farklı reseptörle etkileşime girebileceğini biliyoruz. Ve reseptörlerle olan bu etkileşim, vücudumuzdaki bazı temel süreçlerin işleyiş şeklini değiştirebilir. Ve bu değişiklikler meydana geldiğinde, zamanla olumsuz veya olumsuz sağlık sonuçları veya hastalıklar haline gelebilirler.
Yeni EPA Tavsiyelerinin Getirdikleri
PFOA ve PFOS için EPA tarafından yayınlanan yeni tavsiyeler, bu maddelere yaşam boyu maruz kalmanın güvenli olabileceğini söylediği miktarın üst sınırlarını belirleyen yaşam boyu içme suyu sağlığı tavsiyeleridir. Tavsiyeler zorunlu değildir, ancak EPA, kamu hizmet kuruluşlarının suyun kirli olması durumunda müşterilerini bilgilendirmelerini önerir. Tavsiyelerde yer alan yeni seviyeler, aynı zamanda 2022’nin ilerleyen dönemlerinde Maksimum Kirletici Seviyeleri (MCL) olarak adlandırılan maddelerin yasal sınırlamaları için zemin hazırlayacaktır.
Bu noktadan sonra, kamu hizmetleri bu PFAS’ı sularında EPA tarafından belirtilen seviyelerin üzerinde tespit ederse, bu kirletici maddeleri içermeyen su sağlamanın bir yolunu bulması gerekecektir. Bu çaba, pahalı filtreleme sistemleri kurmayı veya başka bir kaynaktan su elde etmeyi içerebilir. Bununla birlikte, mevcut tavsiye seviyeleri o kadar düşüktür ki, pratik açıdan muhtemelen bir MCL değeri olmayacaktır, böyle düşünüyor okyanus bilimleri profesörü Rhode Island Üniversitesi’nden Rainer Lohmann, PhD. Tavsiyelerde yer alan seviyeler, PFOA için trilyonda 0,004 parça (PPT) ve PFOS için trilyonda 0,2’dir (ppt). 2016 yılında belirlenen daha önceki sağlık tavsiyesi, her iki madde için birleştirildiğinde trilyonda 70 bölüm (ppt) idi.
Lohmann, “Aslında o kadar düşük bir miktarı ölçemeyiz” dedi ve ekledi: “Temel olarak, tespit edersek çok fazla olduğunu söylüyorlar.”
Lohmann ayrıca, EPA’nın önerdiği MCL’lerin muhtemelen sağlık için ideal olan ile kamu hizmet kuruluşları için uygun olan arasında bir uzlaşma olacağını söyledi.
Bu Bizim İçin Ne Anlama Geliyor?
PFAS hakkında ve bu maddelerin zararlı etkileri ve yaygınlığı hakkında bilgi edinmek haliyle endişe verici olabilir. İçme suyunuz PFAS içeriyorsa, NSF sertifikalı sürahi filtreleri teorik olarak bu kirletici maddeleri giderir, ancak California Üniversitesi’nin çevre ve iş sağlığı profesörü Scott Bartell, PhD’nin Health’e verdiği demeçte, etkin bir şekilde çalışması için filtrenin ne sıklıkla değiştirilmesi gerektiğinin belirsiz olduğu söylenebilir. Bazı filtreler çeşitli PFAS türlerini gidermek için sertifikalıdır. İçme suyunuzda yüksek miktarda PFAS içeren herhangi bir bölgede yaşıyorsanız, Bartell, kimyasallarla ilişkili durumlar için daha sık sağlık taraması hakkında doktorunuzla konuşabileceğinizi söyledi. Daha etkili PFAS gideren NSF sertifikalı içeriğe sahip ETHIX2 filtre sistemini kullanmanızı tavsiye ederiz.
Yine de Bartell, PFAS’ın sağlık etkileri hakkındaki bilgi birikimi düşünüldüğünde EPA tarafından yakınlarda yayınlananlar gibi sınırların geciktiğini söylemiştir.
“Bu kimyasal sınıfının toksisitesi hakkında bildiğimiz her şeyi göz önüne alındığında bunların hâlâ temelde çoğunlukla düzensiz kalması şok edici” dedi Bartell.
