Çocuklarda Kaygı

Yetişkinler gibi çocuklar ve gençler de zaman zaman endişeli ve kaygılı hissederler. Ancak çocuğunuzun kaygısı refahını etkilemeye başlıyorsa, bazı yardımlara ihtiyaç duyabilir.

Çocukları Ne Kaygılandırır?

Çocuklar farklı yaşlarda farklı şeylerden kaygı duyabilir. Bu endişelerin çoğu büyümek için normal bir parçadır.

Yaklaşık 6 aydan 3 yaşına kadar olan küçük çocuklarda ayrılık kaygısı çok yaygındır. Ebeveynlerinden veya bakıcılarından ayrıldıklarında yapışkanlaşabilir ve ağlayabilirler. Bu, çocuğun gelişiminde normal bir aşamadır ve genellikle 2-3 yaş civarında sona erer.

Okul öncesi yaşlardaki çocuklar belirli korkular veya fobiler geliştirebilir. Erken çocuklukta yaygın korkular arasında hayvanlar, böcekler, fırtınalar, yükseklik, su, kan ve karanlık yer alır. Bu korkular genellikle zamanla kendiliğinden azalır.

Çocuğun hayatında ayrıca kaygı duyduğu diğer dönemler de olabilir. Örneğin, yeni bir okula başlamak veya sınavlar ve testler öncesi birçok çocuk kaygı hisseder. Bazı çocuklar sosyal durumlarda utangaç hisseder ve buna destek gerektirebilir.

Ortaokula başlamak da zorlayıcı olabilir. Okul daha büyüktür, çocuğunuz yeni arkadaşlar edinmek zorunda kalır ve gününü yönetmekten sorumludur.

Çocuklar İçin Kaygı Ne Zaman Sorun Olur?

Kaygı, çocuğun günlük hayatını engellemeye başladığında sorun haline gelir.

Sınav döneminde herhangi bir okula giderseniz, tüm çocuklar kaygılı olur; ancak bazıları o sabah okula gidemeyecek kadar kaygılı hissedebilir.

Kaygı çocuğunuz için şu durumlarda sorun yaratmaya başlar:

• Çok yoğun, kötüleşiyor ve geçmiyorsa
• Günlük aktiviteleri engelliyorsa, çocuğunuzun keyif aldığı şeyleri yapmasını önlüyorsa

Bu tür şiddetli kaygı, çocukların zihinsel ve duygusal refahına zarar verebilir; özgüvenlerini ve kendilerine olan inançlarını etkiler. Geri çekilebilirler ve kaygı yaratan şeylerden veya durumlardan kaçınmak için büyük çaba sarf edebilirler.

Çocuklarda Kaygı Belirtileri Nelerdir?

Küçük çocuklar kaygı hissettiklerinde bunu her zaman anlayamaz veya ifade edemez. Şunları fark edebilirsiniz:

• Sinirli, gözyaşına boğulmuş veya yapışkan hale gelmek
• Uyumakta zorlanmak
• Gece uyanmak
• Yatak ıslatmaya başlamak
• Kötü rüyalar görmek
• Sık sık mide ağrısı veya baş ağrısı yaşamak

Daha büyük çocuklarda şunları gözlemleyebilirsiniz:

• Yeni şeyleri denemek için özgüven eksikliği veya basit günlük zorluklarla yüzleşememek
• Odaklanmakta zorlanmak
• Uyuma veya yeme sorunları yaşamak
• Öfke patlamaları sergilemek
• Çok fazla olumsuz düşünceye sahip olmak veya kötü şeylerin olacağını sürekli düşünmek
• Günlük aktivitelerden kaçınmaya başlamak, örneğin arkadaşlarla görüşmek, dışarı çıkmak veya okula gitmek

Çocuğum Neden Kaygılı?

Bazı çocuklar diğerlerine göre daha fazla endişe ve kaygı yaşar. Değişimleri zor bulurlar ve ev taşınması veya yeni okula başlama gibi durumlarda kaygı duyabilirler.

Araba kazası veya ev yangını gibi travmatik bir deneyim geçiren çocuklar sonrasında kaygı yaşayabilir.

Aile kavgaları ve çatışmaları da çocukları güvensiz ve kaygılı hissettirebilir.

Okulda çocuklar okul ödevleri, öğretmenleri, zorbalık veya yalnızlık gibi şeylerden kaygı duyabilir. Okuldaki diğer çocukların gürültüsü gibi şeylerle başa çıkmakta zorlanabilirler.

Ergenler diğer yaş gruplarına göre sosyal kaygı yaşama eğilimindedir; sosyal toplanmalardan kaçınır veya bunlardan kurtulmak için bahaneler üretirler.

Kaygılı Bir Çocuğa Nasıl Yardımcı Olunur?

Bir çocuk kaygı yaşıyorsa, ebeveynler ve bakıcılar yardımcı olabilecek bazı adımlar atabilir.

Öncelikle çocuğunuzun kaygısı veya endişeleri hakkında onunla konuşmak önemlidir. Duygularını anlamak için dikkatle dinleyin.

Varsayımlarda bulunmayın veya endişelerini küçümsemeyin. Sorunları fark etmek ve konuşmak iyidir diye güvence verin ve onların nasıl hissettiğini anladığınızı gösterin.

Çocuğunuz yeterince büyükse, kaygının ne olduğunu ve vücudumuz üzerindeki fiziksel etkilerini açıklamak yardımcı olabilir.

Kaygıyı, stres karşısında doğal bir tepki olarak tanımlayın; düşüncelerimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı etkiler. Kaygıyı bir dalga gibi tarif etmek faydalı olabilir: Yükselir ve sonra geçer.

Çocuğunuzun endişeleri ve kaygısı hakkında konuşmanın yanı sıra, bu endişelere çözümler bulmasına yardımcı olmak da önemlidir.

Örneğin, çocuğunuz bir pijama partisine gitmekten endişeli ise, onunla konuşun ve yakın bir arkadaşın veya başka bir ebeveynin orada olacağı bir plan yapın. Bu, problem çözme becerisini ve özgüveni artırır.

Okulla ilgili endişesi varsa, çocuğunuz ve okul ile birlikte sorunu belirleyip çözümler üretebilirsiniz.

Bu, akran mentoründen destek almak veya gürültülü oyun alanından kaçınmak için erken gelip sınıfı düzenlemeye yardım etmek olabilir. Çoğu okul kaygılı öğrenciler için sessiz veya güvenli alanlar sunar.

Şu adımlar yardımcı olabilir:

• Çocuğunuzla konuşarak onu kaygılandıran şeyleri öğrenin; belirli zamanlar veya durumlar olabilir
• Evde ve okulda işleri iyileştirmek için çözüm yolları düşünün
• Çocuğunuzun öğretmeni veya özel eğitim ihtiyaçları koordinatörü (ÖENK) ile bir toplantı ayarlayın

Kaygısını kabul etmek ve başa çıkmak için yardımcı yollar bulmak önemlidir. Önce kaygısının nedenini konuşmadan stresli bir duruma zorlamayın; bu sorunu kötüleştirebilir.

Eğer çocuğunuz gerçekten zorlanıyorsa ve günlük hayatını etkiliyorsa, aile hekiminize veya okul hemşiresine danışmak iyi olur.

Çocuklarda Kaygıyı Hafifletmenin Diğer Yolları

• Çocuğunuza kaygı belirtilerini kendinde tanımasını öğretin
• Kaygısını yönetmesini teşvik edin ve yardıma ihtiyaç duyduğunda sormasını sağlayın
• Her yaştan çocuk rutinlerden hoşlanır, bu yüzden mümkün olduğunca düzenli günlük rutinlere sadık kalın
• Yas veya ayrılık gibi üzücü olaylar nedeniyle kaygılıysa, duygularını anlamasına yardımcı olacak kitaplar veya filmler bulun; bu durumlarda üzgün veya kaygılı hissetmenin normal olduğunu fark etsin
• Ev taşınması gibi bir değişiklik olacağını biliyorsanız, ne olacağı ve neden olduğu hakkında çocuğunuzla konuşarak hazırlayın
• İlkokuldan ortaokula geçiş öncesi değişiklik için hazırlayın ve ortaokula başladığında ekstra destek verin
• Kendiniz aşırı koruyucu veya kaygılı olmayın
• Çocuğunuzla basit rahatlama teknikleri pratik yapın, örneğin 3 derin ve yavaş nefes alın; 3’e kadar sayarak nefes alın ve verin
• Küçük çocuklar için dikkat dağıtmak yardımcı olur. Örneğin, anaokuluna giderken yolda kırmızı arabaları kim daha fazla görür diye oyun oynayın
• Boş bir mendil kutusunu “endişe kutusu”na dönüştürün. Çocuğunuz endişelerini yazsın veya çizsin ve kutuya “postalasın”. Günün veya haftanın sonunda birlikte inceleyin

Ne Zaman Yardım Almalıyız?

Çocuğunuzun kaygısı şiddetliyse, devam ediyorsa ve günlük hayatını engelliyorsa, yardım almak iyi bir fikirdir.

Aile hekimine gitmek iyi bir başlangıçtır. Kaygı okul hayatını etkiliyorsa, okul ile de konuşun. Çocuğunuzun güvendiği yetişkinlerden destek almak bu zorlukları aşmasına gerçekten yardımcı olur.

Çocuklar ve gençler için ruh sağlığı desteği nasıl alınır öğrenin.

Ebeveynler ve bakıcılar, çocuk ruh sağlığı konusunda Genç Zihinler benzeri hizmetlerden yardım ve tavsiye alabilir; ALO 183 Aile ve Sosyal Hizmetler Hattı’nı arayın (Pazartesi-Cuma, 09:30-16:00 arası).

Çocuklarda kaygı bozukluklarının tedavileri hakkında daha fazla bilgi edinin.

Ebeveynler için tavsiyelerde daha fazlası

• Çocuklarda Kaygı Bozuklukları
• Çocuklarda Kaygı
• Çocuğunuzun Öfke Sorunlarına Yardımcı Olmak
• Çocuklarda ve Gençlerde Depresyon
• Çocuğunuzla Duyguları Hakkında Konuşmak
• Ergen Saldırganlığı ve Tartışmalarla Başa Çıkmak
• Ergeninizle Başa Çıkma
• Ergen Çocuğunuzdan Endişe Duyuyorsanız?
• Çocuğunuzun Sınav Stresini Yenmesine Yardımcı Olun
• Ergen Çocukla Konuşma Rehberi

...

Yasal Uyarı ve Sorumluluk Reddi: Bu blogda yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve yayınlandığı tarihteki mevcut bilimsel verilere dayanarak hazırlanmıştır. Söz konusu bilgiler, profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavi yerine geçmez. Sağlığınızla ilgili herhangi bir soru, endişe veya ihtiyaç durumunda, lütfen bir doktora ya da yetkin bir sağlık kuruluşuna başvurunuz. Bu blogda sunulan bilgilerin kullanımı tamamen okuyucunun sorumluluğundadır. Blog sahibi, yazarlar veya bağlı kuruluşlar, bu içeriklerin doğruluğu, güncelliği veya eksiksizliği konusunda herhangi bir garanti vermez ve bu bilgilerin kullanımından kaynaklanabilecek doğrudan veya dolaylı herhangi bir zarar veya kayıptan sorumlu tutulamaz. Sağlık durumunuza ilişkin kararlar almadan önce, mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız gerektiğini unutmayınız. Bu blog, tıbbi bir hizmet sunmamakta olup yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır.